Theo thống kê của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, mỗi năm ở nước ta có từ 3500 - 4000 trẻ em tử vong do đuối nước. Đồng thời, Việt Nam cũng là quốc gia đứng đầu Đông Nam Á về số người chết đuối.

Qua con số trên một lần nữa cho chúng ta thấy rằng: Ngoài việc cho trẻ học bơi, cha mẹ cũng cần trang bị cho con những kỹ năng bảo vệ tính mạng và cứu người khi đi bơi. Sau đây, sẽ là một số nguyên tắc cơ bản giúp cứu người đuối nước an toàn mà các bậc phụ huynh nên biết.

Đuối nước là một trong những nguyên nhân thương tích gây tử vong hàng đầu ở trẻ em.

NGUYÊN NHÂN GÂY ĐUỐI NƯỚC

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tai nạn đuối nước ở trẻ em, trong đó, nguyên nhân phổ biến dẫn tới những tai nạn đuối nước thương tâm là do thiếu sự giám sát của người lớn, chủ quan của bố mẹ để trẻ tự do vui chơi tại những khu vực nguy hiểm như sông, suối, ao, hồ.

Tai nạn đuối nước cũng một phần là do trẻ không biết bơi, chưa được dạy kỹ năng đảm bảo an toàn và xử lý tình huống khi bơi và không có kỹ năng cứu đuối.

Bên cạnh đó, cũng xảy ra trường hợp trẻ bị chết đuối do sự không an toàn của các môi trường sống xung quanh.

Ngoài ra, phải kể đến một thực trạng: đó là khi các em cứu lẫn nhau, do chưa có kiến thức trong việc cấp cứu, sơ cứu người bị chết đuối, dẫn đến tình trạng số lượng trẻ bị chết đuối tăng lên.

CÁC BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH ĐUỐI NƯỚC

Để phòng tránh đuối nước ở trẻ nhỏ vào mùa hè, các bậc cha mẹ, thầy cô cần có những biện pháp:

            1. Cần đảm bảo sức khỏe con em mình có đảm bảo để có thể tham gia hoạt động bơi lội hay không? Nhiều bậc phụ huynh không biết rằng, không phải trẻ em nào cũng có thể học bơi. Ví dụ như những em nhỏ mắc các bệnh hen phế quản; bệnh đường hô hấp mạn tính: Viêm mũi dị ứng, viêm mũi xuất tiết, viêm xoang mạn; viêm da dị ứng…không nên xuống nước vì có thể làm bệnh nghiêm trọng hơn, dẫn tới những tai nạn không mong muốn khi bơi. Để đảm bảo sức khỏe cho trẻ khi đi bơi phụ huynh cần lưu ý nên cho trẻ đi khám bác sỹ để quyết định trẻ có thể tham gia bơi lội không.

            2. Bên cạnh đó, để phòng đuối nước cho trẻ, việc đầu tiên và quan trọng nhất đó là dậy trẻ biết bơi. Các bậc cha mẹ cần trang bị kỹ năng đảm bảo an toàn, xử lý tình huống khi bơi cho các em nhỏ như: cần phải khởi động kỹ trước khi xuống nước, xử lý sao khi bị chuột rút, gặp vùng nước xoáy, cách sơ cứu khi gặp người bị đuối nước phù hợp với lứa tuổi...Tuy nhiên, hiện nay việc dạy bơi cho trẻ chỉ dừng lại ở mức độ tự phát, tình trạng thiếu bể bơi, thiếu kỹ thuật bơi căn bản cũng là yếu tố ảnh hưởng tới việc dạy trẻ kỹ năng này. Vì vậy, một giải pháp đó là các nhà trường có thể dạy kỹ năng bơi cho trẻ tại trường học như một chương trình bắt buộc.

Dậy bơi cho trẻ sớm là một trong những biện pháp phòng chống đuối nước cần thiết

         3. Cần cảnh báo trẻ về những nơi tiềm ẩn nguy cơ đuối nước như sông, suối, ao, hồ, những vùng nước sâu. 

 4. Đối với các bể bơi, cần lưu ý các em chỉ bơi ở những nơi có người và phương tiện cứu hộ và đặc biệt phải tuân thủ các quy định của bể bơi, khu vực bơi. Khi trẻ đi bơi cần phải luôn bên cạnh, trông chừng và theo dõi trẻ, tránh trường hợp đáng tiếc xảy ra. Cần đảm bảo trẻ luôn mang theo phao khi đi bơi và đi tàu thuyền. 

Không nên cho trẻ bơi ở những nơi có biển báo nguy hiểm

5. Khi đi tắm biển hay sông, người biết bơi hay không cũng chỉ nên tắm gần bờ, đặc biệt là ở biển, vì dù biết bơi cũng rất khó để bơi do sóng biển đánh liên tục. Nhiều người thường nằm trên phao khi tắm biển. Điều này cũng khá nguy hiểm vì bạn sẽ dễ bị cuốn ra xa mà không biết, nhiều khả năng bạn sẽ bị sóng đánh úp, những cơn sóng dồn dập khiến bạn không biết xử lý như thế nào và sẽ bị uống nước nhiều, mất sức.

            6. Ở nhà có trẻ nhỏ tốt nhất không nên để những lu nước, thùng nước, nếu bắt buộc phải có (như vùng phải tích trữ nước ngọt để dùng) nên đậy thật chặt để trẻ em không mở nắp được. 

Cho trẻ đi bơi ở bể bơi có khu vực dành cho trẻ em được ngăn riêng biệt và có rào chắn

         7. Chấp hành tốt các quy định về an toàn khi tham gia các phương tiện giao thông đường thủy như mặc áo phao.

Mặc áo phao là biện pháp phòng chống đuối nước tốt nhất

8. Tạo hành lang pháp lý phù hợp: Cần chỉ rõ đầu mối chịu tránh nhiệm mỗi khi có tai nạn xảy ra... từ đó có các chế tài hợp lý.

Hãy luôn trông chừng trẻ khi cho trẻ đi bơi hoặc đến những nơi gần vùng nước nguy hiểm

CÁCH CẤP CỨU NGƯỜI BỊ ĐUỐI NƯỚC

1. Xác định người đó có đang bị đuối nước không

Ban đầu nạn nhân bị đuối nước vẫn còn có ý thức nhưng họ đang gặp khó khăn và không thể tìm gọi sự giúp đỡ. Đây là một vài dấu hiệu quan trọng để bạn nhận biết xem người đó có đang bị đuối nước hay không:

Người bị đuối nước sẽ liên tục vùng vẫy, miệng luôn ở trên mặt nước và họ không thể tự giải cứu mình.

- Trông họ như đang gặp nguy hiểm nhưng không thể gọi người khác giúp đỡ do thiếu oxy để thở.

- Nếu trong khoảng 20-60 giây mà người bị nạn không bị phát hiện thì người đó sẽ bị chết đuối.

2. Cách cứu

Nếu bạn không biết bơi hoặc không tự tin vào khả năng của mình, hãy hô hào thật to để nhờ sự trợ giúp của những người xung quanh. Trong trường hợp người bị nạn đang úp xuống mặt nước thì bạn cần gọi dịch vụ khẩn cấp ngay.

Ngoài việc chờ đợi sự hỗ trợ từ người khác, bạn có thể cứu nạn nhân bằng một số cách sau đây:

-Nằm sấp trên thành của bể bơi

Bạn hãy dang rộng chân để đảm bảo bạn đang ở vị trí thăng bằng. Bạn không nên rướn người quá mức về phía hồ nước. Tiếp đó bạn với tay của mình cho người bị nạn và hô to “Bám lấy tay/cánh tay của tôi”. Bạn có thể sẽ phải hét nhiều lần trước khi người đó nhìn hoặc nghe thấy. Chú ý nói to, rõ ràng và mạch lạc; không cứu nạn khi bạn đang đứng vì bạn có thể bị ngã xuống nước.

Tuy nhiên cách này chỉ áp dụng khi nạn nhân đang ở gần thành bể bơi, sát bờ biển. Nói chung là nằm trong tầm với của bạn. Bạn nên sử dụng thêm thiết bị để hỗ trợ như vợt, gậy, dây hoặc cây, mái chèo…bất cứ vật gì dài mà tiện sử dụng.

- Đứng cách mép nước một đoạn

Khi sử dụng vật hỗ trợ như gậy, các bạn hãy đứng thật vững và đủ xa để không bị kéo ngược xuống nước. Giữ gậy thật chắc để người đuối nước có thể nắm lấy và gọi cho nạn nhân.

- Ném phao xuống cho nạn nhân

Nếu không biết bơi, bạn hãy nhanh chóng tìm kiếm xung quanh đó xem có phao, áo phao hoặc đệm nổi hay không để ném xuống cho nạn nhân. Khi ném phao, bạn không hướng trực tiếp đến phía nạn nhân mà cần phải quan sát hướng gió và dòng nước trước khi ném. Hãy báo cho nạn nhân biết bạn đang chuẩn bị ném và họ cần phải nắm lấy nó.Nếu bạn ném không chính xác hoặc người kia không thể nắm lấy, bạn hãy kéo phao lên và thử sử dụng các thiết bị khác. Nếu tiến hành vài lần không thành công, bạn hãy thử các phương pháp khác.

- Trực tiếp nhảy xuống cứu

Chỉ khi nào bạn chắc chắn về trình độ bơi lội của mình hoặc trong tình huống cực kỳ nguy cấp thì bạn nên áp dụng theo cách này.

Trước khi nhảy xuống cứu người bị nạn, bạn nhớ mặc thêm áo phao hoặc phao bởi phản ứng đầu tiên của người đuối nước là trèo lên người bạn nên bạn cần thiết bị nổi được để đảm bảo an toàn cho cả hai. Nếu không có phao, bạn hãy mang theo một cái áo hoặc khăn để nạn nhân có thể bám vào.

Bạn nên bơi sải để nhanh chóng tiếp cận nạn nhân. Nếu bạn ở nơi nước sâu, hãy chú ý sử dụng kĩ thuật bơi phù hợp để tránh bị sóng đánh bật lại. Ném phao hoặc dây về phía người gặp nạn.Sau khi đã đến được chỗ người bị đuối nước, bạn hãy bơi thẳng về phía bờ và kéo nạn nhân ở phía sau. Khi ấy, hãy thường xuyên ngoái lại để chắc chắn nạn nhân vẫn đang nắm lấy phao hoặc dây. Tiếp tục bơi cho đến khi đến nơi an toàn và thoát khỏi mặt nước. Lưu ý nên giữ khoảng cách an toàn với nạn nhân.

3. Chăm sóc cho nạn nhân sau khi cứu lên bờ  

- Kiểm tra đường thở, hô hấp và tuần hoàn của bệnh nhân

Khi ấy bạn cần biết chắc rằng đã có người gọi 911 và tiến hành kiểm tra một số điều cơ bản như xem người đó có đang thở bình thường hay không. Nếu họ không thở, bắt mạch cổ tay hoặc ở phía bên cổ. Hãy bắt mạch trong khoảng 10 giây.

- Hồi sức tim phổi

Nếu không bắt được mạch, bạn cần tiến hành hồi sức tim phổi. Đối với người lớn và trẻ em, bạn hãy đặt gót tay của mình lên giữa ngực nạn nhân hoặc đặt cả hai tay. Thực hiện ép tim 30 lần với tần số 100 lần/phút. Ấn sâu khoảng 5 cm, để ngực trở lại bình thường sau mỗi lần ép. Sau đó kiểm tra xem nạn nhân đã bắt đầu thở chưa.

CHÚ Ý:

 Không ấn vào xương sườn của nạn nhân

Nếu nạn nhân là trẻ nhỏ, hãy đặt 2 ngón tay lên xương ức rồi ấn sâu khoảng 4 cm.

- Hỗ trợ hô hấp nếu nạn nhân không tự thở được

Nếu bạn được đào tạo bài bản về hồi sức tim phổi, bạn mới có thể thực hiện chính xác việc hô hấp nhân tạo. Khi ấy, hãy để cổ nạn nhân ngửa và nâng cằm lên. Kẹp mũi lại, áp miệng mình vào miệng của nạn nhân và thực hiện 2 lần, mỗi lần 1 giây. Sau đó, bạn theo dõi để đảm bảo ngực nạn nhân vẫn nở ra bình thường. Thực hiện hô hấp nhân tạo 2 lần sau 30 lần ép tim. Bạn hãy tiếp tục làm như vậy cho đến khi bệnh nhân tự thở được hoặc khi đã nhận sự trợ giúp của y tế.

LƯU Ý

Khi tiến hành giải cứu người đuối nước, các bạn cần nhớ rõ những điều sau:

- Bạn là ưu tiên hàng đầu. Nếu bạn cảm thấy việc cứu nạn gây nguy hiểm đến tính mạng, bạn không được tham gia vào và phải đánh giá lại tình huống trước khi giải cứu.

- Khi bạn đã đưa được nạn nhân đến thành bể bơi, hãy đan hai tay nạn nhân vào nhau và đặt tay bạn lên trên. Nhẹ nhàng để cổ nạn nhân ngửa lên, không cho đầu cúi xuống nước.

- Không cố gắng với tay nếu bạn đang đứng vì điều này có thể khiến bạn bị kéo xuống nước.

Hà Giang tổng hợp từ internet