Công nghệ hộ lan bánh xoay giúp giảm tai nạn giao thông đường đèo dốc.

Đưa công nghệ mới vào Việt Nam

Thời gian qua trên địa bàn cả nước đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, làm nhiều người chết, bị thương tật, mất hoàn toàn khả năng lao động gây thiệt hại rất lớn cho xã hội và gia đình các nạn nhân.

Các chuyên gia giao thông cho rằng để thực hiện việc kéo giảm cả về số vụ, số người chết và số người bị thương do tai nạn giao thông ngoài việc các cơ quan chức năng tăng cường kiểm tra xử lý nghiêm những hành vi người điều khiển phương tiện vi phạm luật giao thông thì cũng cần có những giải pháp lâu dài, đưa ứng dụng công nghệ vào quản lý và triển khai rộng rãi.

Quốc lộ 6 qua tỉnh Hòa Bình là cung đường huyết mạch nối liền từ Hà Nội đi các tỉnh Tây Bắc. Do điều kiện địa hình hiểm trở, thời tiết khắc nghiệt, cung đường này tiềm ẩn nhiều nguy cơ TNGT và Dốc Cun là một trong những điểm đen về tai nạn giao thông trên tuyến đường này. Với mong muốn đưa công nghệ áp dụng vào thực tiễn kéo giảm những vụ tai nạn giao thông thảm khốc xảy ra (đặc biệt tại các khu vực đèo dốc). Sau khi được các cơ quan chức năng cho phép ngày 20/12/2018, Công ty TNHH MTV Xây dựng Lê Minh đã tiến hành lắp đặt thử nghiệm hộ lan con lăn bánh xoay trên Quốc lộ 6, khu vực Dốc Cun. Đây là một phát minh đến từ Hàn Quốc, được lắp đặt trên các cung đường đồi núi hay các khúc cua gấp nhằm đảm bảo ATGT cho người và phương tiện.

Về nguyên lý hoạt động của hộ lan con lăn khi có va chạm, hệ thống rào chắn hấp thụ lực tác động trực tiếp thông qua cơ cấu giảm chấn và truyền lực phân bố đều lên toàn bộ hệ thống kết cấu gồm thanh rào, bánh xoay, trụ. Cơ cấu bánh xoay làm cho lực va chạm trực diện được chuyển đổi thành moment trượt, qua đó chuyển hướng va chạm, đưa phương tiện trở lại quỹ đạo lưu thông, hạn chế các va chạm liên hoàn với các xe khác, ngăn chặn hoàn toàn xe vượt rào chắn khi xảy ra va chạm, tai nạn.

Thùng xoay (bánh xoay) sử dụng vật liệu có nguồn gốc Etylen-vinyl axetat (EVA) là một đồng polymer bao gồm các mắt xích vinyl axetat được phân bố ngẫu nhiên cùng với các mắt xích etylen-(CH2-CH2)x(CH2-CHOCOCH3)y. EVA là sản phẩm đồng trùng hợp của etylen với vinyl axetat, được sản xuất bằng phương pháp trùng hợp khối hay trùng hợp trong dung dịch. Được sản xuất bằng công đoạn áp suất cao với áp lực trên 2.500 atm. Một trong những đặc tính nổi bật của hạt nhựa E.V.A là mối quan hệ của nó với các loại hạt nhựa  khác. EVA mềm dẻo ở nhiệt độ thấp, bền xé, trong suốt, dễ gắn và dán ở nhiệt độ thấp, có khả năng phối trộn với lượng lớn các chất độn. Sản phẩm thùng xoay sẽ chuyển đổi năng lượng sốc thành năng lượng quay để ngăn chặn tai nạn va chạm thứ 2 và khởi hành trở lại làn đường, thùng xoay còn có tác động dẫn hướng xe tai nạn theo hướng di chuyển để ngăn chặn va chạm từ phía sau từ những chiếc xe sau.

Không giống như các loại hộ lan hay tường phòng hộ hiện nay đang sử dụng, hệ thống ETI có cơ chế tạo moment xoay và khả năng hấp thụ năng lượng va chạm khi các loại phương tiện tham gia giao thông đường bộ mất kiểm soát va đâm vào hệ thống phòng hộ.

Giảm tai nạn giao thông

Sau thời gian triển khai lắp đặt thử nghiệm hộ lan con lăn tại Dốc Cun số vụ tai nạn giao thông đã giảm hẳn, đặc biệt mang lại hiệu quả thiết thực. Cụ thể vào lúc 13 giờ 21 phút ngày 8/5/2019 tại khu vực Km số 79+400 Quốc lộ 6, đoạn qua Dốc Cun thuộc phường Chăm Mát, TP. Hòa Bình, tỉnh Hòa Bình đã xảy ra vụ tại nạn giao thông làm một xe ô tô tải đổ lật ngang chiếm toàn bộ 1/2 mặt đường. Theo camera ghi được, xe tải BKS 90C-059.63 đang di chuyển theo hướng Sơn La - Hòa Bình. Do khi vào cua lái xe tải đã đi lấn làn và không làm chủ tốc độ nên suýt đâm phải người điều khiển xe máy đi đúng chiều. Lúc này, lái xe tải không kiểm soát được tay lái nên chiếc xe tải lật nghiêng va vào hộ lan con lăn. Hậu quả, đầu và thùng xe tải có hư hỏng nhẹ, hàng hóa trên xe văng vãi khắp đường nhưng không có thiệt hại về người.

Cần áp dụng rộng rãi hệ thống rào chắn bánh xoay.

Nhờ có hộ lan con lăn phân tán lực tác động nên chiếc xe tải không bị lao ra ngoài mà bị đẩy trở lại vào trong. Có thể thấy, hộ lan con lăn sau khi đưa vào thử nghiệm, nếu được áp dụng rộng rãi sẽ giảm bớt được nhiều vụ tai nạn thương tâm.

Đặc biệt theo đánh giá của các tài xế điều khiển phương tiện tham gia giao thông thường xuyên trên đoạn tuyến ghi nhận nhờ màn phản quang trên bánh xoay rất sáng đặc biệt khi đèn chiếu vào ban đêm nên rất dễ xác định quỹ đạo, phạm vi đường xe chạy an toàn, đánh thức giác quan nâng cao sự tập trung của người điều khiển phương tiện rất quan trọng vì nguyên nhân nhiều nhất gây ra tai nạn giao thông là yếu tố con người, khả năng nhận diện mức độ nguy hiểm, mất tập trung do mệt mỏi buồn ngủ, căng thẳng do đường dài quanh co liên tục…

Cần áp dụng rộng rãi

Đánh giá về hiệu quả khi triển khai lắp đặt công nghệ hộ lan con lăn bánh xoay khu vực Dốc Cun, ông Nguyễn Mạnh Thắng - Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho biết: “Từ khi lắp đặt thử nghiệm hệ thống rào chắn bánh xoay ETI số vụ tai nạn trên đoạn tuyến đã giảm hẳn, rất hiệu quả trong việc tăng cường an toàn giao thông tại các đoạn đường cong với các ưu điểm: Kết cấu của hệ thống rào chắn bánh xoay có khả năng hấp thụ động năng của xe khi va chạm với hệ thống rào chắn; chuyển động năng của xe khi đâm vào hệ thống rào chắn thành moment quay của bánh xoay; dẫn hướng cho xe đâm vào hệ thống rào chắn quay trở lại mặt đường chống lật xe; cảnh báo nguy hiểm tại các vị trí đường cong do khả năng phản quang cao và màu sắc nổi bật; có chất lượng tốt, hình thức và màu sắc đẹp, phù hợp với mọi cấp đường đặc biệt là những tuyến đường có yều cầu cao về thẩm mỹ”. 

Trước những hiệu quả khi triển khai thực tế công nghệ bánh xoay ETI, Tổng cục Đường bộ Việt Nam cho rằng, cần áp dụng rộng rãi hệ thống rào chắn bánh xoay để tăng cường an toàn giao thông trên các đoạn đường cong, đặc biệt là xử lý điểm đen tiềm ẩn tai nạn giao thông.

Thiết nghĩ các cơ quan chức năng cần sớm triển khai đưa ứng dụng khoa học, công nghệ vào quản lý và khai thác nhằm kéo giảm những vụ tai nạn giao thông xảy ra trên địa bàn cả nước.

Nguồn: mt.gov.vn