Theo Báo cáo của Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, Về tai nạn giao thông 9 tháng đầu năm 2023 toàn quốc xảy ra 8.335 vụ tai nạn giao thông, làm chết 4.765 người, bị thương 5.802 người. So với cùng kỳ năm 2022 số vụ giảm 90 vụ (-1.07%), giảm 60 người chết (-1.24%), tăng 216 người bị thương (+3.87%). Có 33 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có số người chết do TNGT giảm so với cùng kỳ năm 2022, trong đó 13 địa phương giảm trên 20% số người chết là: Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế, Thái Nguyên, Kiên Giang, Điện Biên, Hà Nội, Lai Châu, Tiền Giang, Bến Tre, Quảng Ngãi, Sóc Trăng, Quảng Trị, Bìa Rịa - Vũng Tàu. Đặc biệt: Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế giảm trên 40% số người chết do TNGT. Bên cạnh đó số người chết do TNGT tại hai thành phố lớn là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Tiền Giang và Thừa Thiên - Huế cũng được kéo giảm sâu so với cùng kỳ cả về tỷ lệ phần trăm và số lượng tuyệt đối; còn 29 địa phương có số người chết do TNGT tăng so với cùng kỳ 2022, trong đó 09 tỉnh tăng trên 40% là: Phú Thọ, Nam Định, Kon Tum, Long An, Thái Bình, Đồng Nai, Lạng Sơn, Thanh Hóa và Hà Tĩnh.

Về Ùn tắc giao thông: xảy ra 97 vụ, tăng 29 vụ so với cùng kỳ năm 2022. Nguyên nhân: do tai nạn giao thông 62 vụ (chiếm 63,92%), sạt lỡ đất 13 vụ (13,4%), lưu lượng phương tiện đông 07 vụ (chiếm 7,22%); sự cố phương tiện 05 vụ (5,15%), mưa lớn 04 vụ (chiếm 4,12%); nguyên nhân khác 06 vụ (chiếm 6,19%).

Công tác chỉ đạo, điều hành

Ngày 25/5/2023 Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị số 23-CT/TW về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác bảo đảm trật tự, an toàn giao thông trong tình hình mới. Trên cơ sở đó, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết  số 149 về chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Chỉ thị số 23 của Ban Bí thư Trung ương Đảng. Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 10 về tăng cường công tác bảo đảm TTATGT đường bộ trong tình hình mới, đồng thời ban hành 05 Công điện chỉ đạo các cấp, các ngành, địa phương thực hiện các giải pháp bảo đảm TTATGT dịp cao điểm và khắc phục các vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng.  

Công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về TTATGT

Trong 9 tháng đầu năm 2023, Ủy ban ATGT Quốc gia đã phối hợp với các Bộ, ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội, các cơ quan báo chí và các địa phương đã tích cực triển khai công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật TTATGT với nhiều hình thức đa dạng: Lễ ra quân năm ATGT 2023, tặng mũ bảo hiểm cho toàn bộ học sinh lớp 2023, Marathon Vì An toàn Giao thông năm 2023; phát động năm ATGT 2023 trong đoàn viên thanh niên; thường xuyên, kịp thời đưa tin về tình hình TTATGT trong các bản tin thời sự hàng ngày, cảnh báo các nguy cơ cao gây TNGT; Bộ Công an triển khai Kế hoạch tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và vận động quần chúng nhân dân tham gia bảo đảm TTATGT năm 2023; Ngoài ra, Ban ATGT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng tích cực, chủ động phối hợp với các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác truyên truyền đảm bảo TTATGT với nhiều hình thức đa dạng, phong phú.

Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm TTATGT

Ủy ban ATGT Quốc gia ban hành Kế hoạch kiểm tra đôn đốc công tác bảo đảm TTATGT tại các địa phương có TNGT gia tăng.

Bộ Công an đã chỉ đạo CSGT, Công an các đơn vị, địa phương bố trí lực lượng tăng cường TTKS, xử lý vi phạm TTATGT, tập trung vào 05 nhóm chuyên đề (1) Chuyên đề “Người điều khiển xe trên đường mà trong cơ thể có chất ma túy, vi phạm nồng độ cồn”; (2) Chuyên đề “Kiểm soát phương tiện vận tải hành khách, nhất là xe chở học sinh, công nhân viên, xe hợp đồng; phương tiện vận tải hàng hóa, xe chở hàng cồng kềnh, nguy hiểm”; (3) Chuyên đề “cơi nới thùng xe và chở hàng quá trọng tải, quá khổ”; (4) Chuyên đề “vi phạm tốc độ”; (5) Chuyên đề “Sử dụng các loại giấy tờ giả liên quan đến người điều khiển và phương tiện”. Gần đây là kế hoạch tổng kiểm soát xe ô tô kinh doanh vận tải hành khách và xe ô tô vận tải hàng hóa bằng container trên toàn quốc. Các chuyên đề trên đã và đang phát huy tác dụng rất tích cực trong kéo giảm TNGT trên toàn quốc. Kết quả: lực lượng CSGT đã kiểm tra, xử lý trên 2,5 triệu trường hợp vi phạm TTATGT, phạt tiền trên 4.800 tỷ đồng, tước hơn 484.000 giấy phép lái xe, bằng, chứng chỉ chuyên môn, tạm giữ gần 780.000 phương tiện các loại. So với cùng kỳ năm 2022, xử lý phạm tăng hơn 428.000 trường hợp (+20,35%), tiền phạt tăng hơn 1.900 tỷ đồng (+69.92%).

Bộ GTVT đã triển khai 07 nội dung thanh tra, kiểm tra về các lĩnh vực liên quan đến bảo đảm TTATGT, gồm: kiểm tra công tác đào tạo, sát hạch, cấp giấy phép lái xe cơ giới đường bộ; kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về quản lý và cung cấp dịch vụ nhà ga hàng hoá, kho hàng hóa; kiểm tra công tác quản lý, điều phối giờ hạ, cất cánh tại một số cảng hàng không, sân bay; kiểm tra công tác quản lý, bảo trì kết cấu hạ tầng; quản lý tài sản đường sắt; quản lý hoạt động vận tải; công tác đào tạo, sát hạch cấp giấy phép lái tàu; công tác quản lý, cấp Giấy chứng nhận đăng ký phương tiện giao thông đường sắt. Từ ngày 15/12/2022 đến hết ngày 12/9/2023, các Cục quản lý chuyên ngành và Thanh tra các Sở GTVT đã thực hiện gần 60.000 cuộc thanh tra, kiểm tra; xử phạt vi phạm hành chính hơn 36.000 vụ với số tiền xử phạt trên 215 tỷ đồng; tạm giữ 179 ô tô; đình chỉ hoạt động 34 bến và 104 phương tiện thủy nội địa; giám sát gần 600 kỳ sát hạch lái xe ô tô và 540 kỳ sát hạch lái xe mô tô.

Công tác đầu tư, xây dựng, quản lý, phát triển kết cấu hạ tầng giao thông

Bộ GTVT đã khởi công nhiều công trình, dự án mới như: Dự án cải tạo, nâng cấp đoạn Hà Nội – Vinh, tuyến đường sắt Hà Nội – Tp. Hồ Chí Minh; Dự án ĐTXD công trình Nâng cấp tuyến luồng Cái Mép - Thị Vải; Dự án cải tạo, nâng cấp luồng hàng hải vào các bến cảng Nam Nghi Sơn, Thanh Hóa; Dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Dự án cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột….; phê duyệt Kế hoạch bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông năm 2023 đối với hệ thống quốc lộ, Đường thủy nội địa, Hàng hải, Đường sắt, Hàng không, trong đó: lĩnh vực đường bộ: điểm đen TNGT, đã xử lý xong 13/43 điểm, đang thi công xử lý tại hiện trường 19/43 điểm. Điểm tiềm ẩn TNGT, đã xử lý xong 15/74 điểm, đang thi công xử lý tại hiện trường 28/74 điểm. Về lĩnh vực đường sắt: đã phối hợp cùng địa phương thực hiện rào thu hẹp tại 1.358/1.820 vị trí (đạt 74,6%). Về lĩnh vực đường thủy nội địa, hàng hải và hàng không: Bộ GTVT đã phê duyệt kế hoạch bảo trì công trình, kết cấu hạ tầng năm 2023.

Công tác quản lý vận tải, phương tiện và người lái

Công tác quản lý vận tải cơ bản đáp ứng và phục vụ tốt nhu cầu đi lại của nhân dân; giá cước vận tải được công khai niêm yết, các phản ánh về tình trạng nhồi nhét hành khách, chở quá tải, thu giá vé cao giảm nhiều so với các năm trước. Kết quả lắp đặt và vận hành hệ thống thu phí không dừng: đến thời điểm hiện tại, toàn bộ 155 trạm thu phí trên toàn quốc đủ điều kiện triển khai với tổng số làn thu phí là 893 làn thu phí đã được đầu tư, lắp đặt hoàn thiện thiết bị thu phí điện tử không dừng. Kết quả triển khai thực hiện quy định về việc lắp đặt camera trên xe kinh doanh vận tải: qua theo dõi cho thấy đến nay, các đơn vị kinh doanh vận tải đã thực hiện việc lắp đặt xong đối với toàn bộ các phương tiện có tham gia hoạt động kinh doanh vận tải theo đúng quy định.

Về công tác đăng kiểm phương tiện: hiện cả nước có 269/288 trung tâm đăng kiểm đang hoạt động với 440/509 dây chuyền kiểm định; trong số 19 trung tâm đang phải dừng hoạt động có 16 trung tâm dừng hoạt động phục vụ công tác điều tra vi phạm của cơ quan chức năng, 03 trung tâm dừng hoạt động do không đủ điều kiện hoặc tự đóng cửa. Trong 9 tháng đầu năm 2023, các đơn vị đăng kiểm trên cả nước đã kiểm định được gần 4 triệu phương tiện. Toàn quốc đăng ký mới trên 266.000 xe ô tô, gần 1,7 triệu xe mô tô. Nâng tổng số xe đã đăng ký tính đến ngày 14/8/2023 là trên 6 triệu xe ô tô, và gần 74 triệu xe mô tô.

Công tác đào tạo, cấp giấy phép lái xe; cấp giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên, người lái tiếp tục được nâng cao theo hướng tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý, giám sát. Ngành GTVT đã phối hợp với ngành Y tế và các cơ quan liên quan triển khai dịch vụ công mức độ 4 đổi giấy phép lái xe trên công dịch vụ công quốc gia.

Về công tác kiểm soát tải trọng phương tiện, dưới sự chỉ đạo toàn diện của Bộ Công an, lực lượng công an, nhất là cảnh sát giao thông các cấp ngoài việc thực hiện công tác bảo đảm TTATGT đã có nhiều giải pháp quyết liệt, thường xuyên, liên tục trong công tác kiểm soát tải trọng phương tiện nên tình trạng xe quá tải, vi phạm kích thước thùng hàng đã giảm rõ rệt. Bên cạnh đó, để tăng cường công tác kiểm soát tải trọng phương tiện, các Trạm kiểm tra tải trọng xe lưu động, cố định, Thanh tra chuyên ngành đường bộ sử dụng cân xách tay đã tiến hành kiểm tra trên 43.000 xe, trong đó có gần 4.500 xe vi phạm, tước trên 1.100 giấy phép lái xe, xử phạt nộp

kho bạc nhà nước 54,23 tỷ đồng. 

Theo ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch Chuyên trách Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia, 9 tháng năm 2023 với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, cùng sự vào cuộc tích cực của các Bộ, ngành, địa phương tình hình TTATGT về cơ bản được bảo đảm. Tai nạn giao thông được kiềm chế và kéo giảm về số vụ và số người chết so với cùng kỳ năm 2022, cụ thể: giảm 90 vụ (-1.07%) và giảm 60 người chết (-1.24%). Đặc biệt số vụ tai nạn giao thông do người điều khiển phương tiện vi phạm quy định nồng độ cồn trong các dịp cao điểm giảm sâu so với các năm trước. Bên cạnh đó, số vụ ùn, tắc giao thông tại các trạm thu phí giảm sâu so với cùng kỳ năm 2022 sau khi triển khai thu phí không dừng trên phạm vi toàn quốc. Tình hình vi phạm về chở quá tải trọng xe, vi phạm về cơi nới thành thành xe tại các địa phương đã được xử lý một cách căn bản. Đạt được những kết quả trên là do những nguyên nhân sau:

Một là, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo kịp thời, sát sao và sự vào cuộc nghiêm túc của các Bộ, ngành, địa phương trong công tác triển khai, thực hiện các giải pháp bảo đảm TTATGT. Hai là, Bộ Công an đã có Kế hoạch về bảo đảm TTATGT trong toàn lực lượng Công an; Cảnh sát giao thông của Bộ Công an và các địa phương tăng cường tối đa lực lượng, phối hợp với các lực lượng liên quan tuần tra, kiểm soát xử lý vi phạm TTATGT, nhất là duy trì kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm theo chuyên đề xuyên suốt trong các dịp cao điểm.... có vai trò quan trọng trong kéo giảm tai nạn giao thông. Ba là, ngành Giao thông vận tải tiếp tục quan tâm đổi mới, điều chỉnh kịp thời tổ chức giao thông; chủ động rà soát, phát hiện, đồng thời tiếp thu kiến nghị của lực lượng CSGT, chính quyền địa phương, báo chí và người dân để xử lý dứt điểm các điểm đen, điểm tiềm ẩn TNGT; phối hợp chặt chẽ với ngành Công an trong xử lý dứt điểm các bất cập, hạn chế trong lĩnh vực đăng kiểm; siết chặt quản lý vận tải. Bốn là, Bộ Thông tin và Truyền thông, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam và các cơ quan thông tấn, báo chí đã kịp thời đưa tin về tình hình TTATGT trong các bản tin thời sự hàng ngày, cảnh báo các nguy cơ cao gây TNGT, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh TNGT.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác bảo đảm TTATGT trong 9 tháng đầu năm 2023 vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Còn xảy ra một số vụ TNGT đặc biệt nghiêm trọng, làm chết và bị thương nhiều người, gây bức xúc trong dư luận xã hội, điển hình tại Quảng Nam xảy ra 04 vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng làm 19 người chết, 25 người bị thương, trong đó vụ tai nạn ở huyện Núi Thành làm 10 người chết; tại Nghệ An xảy ra 01 vụ làm 03 người chết và 01 người bị thương; tại Hòa Bình xảy ra 01 vụ làm chết 03 người và 01 người bị thương; tại Điện Biên 01 vụ làm chết 4 người, bị thương 1 người; tại Phú Yên làm 04 người bị chết và 05 người bị thương; tại Lào Cai làm 03 người chết; tại Khánh Hòa làm 04 người chết; mới đây nhất là tại Hà Giang làm 03 người chết và tại Đồng Nai làm 05 người chết v.v…. Chưa đạt được mục tiêu về kéo giảm TNGT từ 05-10% của 03 tiêu chí, số người bị thương do TNGT còn tăng. Vi phạm về hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt chưa được xử lý kịp thời. Tình trạng tụ tập, có dấu hiệu đua xe trái phép vẫn còn xảy ra tại một số tỉnh, thành phố. Tình trạng xe ô tô tải không thực hiện nghiêm quy định về xếp hàng hoá lên phương tiện, khiến cho hàng hoá bị rơi xuống đường, gây mất an toàn giao thông chưa được xử lý triệt để. Tình trạng ùn tắc giao thông có xu hướng gia tăng tại các đô thị lớn. Hành vi chống người thi hành công vụ gia tăng.

Nguyên nhân của những tồn tại hạn chế: Hiệu lực thực thi pháp luật về TTATGT ở một số địa phương còn hạn chế; sự phối hợp thực hiện các nhiệm vụ bảo đảm TTATGT giữa các cơ quan, lực lượng có nơi, có lúc chưa chặt chẽ, coi việc bảo đảm TTATGT chỉ là trách nhiệm của ngành GTVT và Công an. Ý thức chấp hành các quy định pháp luật về TTATGT của một bộ phận người tham gia giao thông, lái xe và chủ doanh nghiệp còn yếu kém. Cấp uỷ, chính quyền và lực lượng chức năng ở một số địa phương còn thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, có nơi ỷ lại hoàn toàn vào lực lượng chức năng./.

Hoa Trân