Phát biểu khai mạc Hội nghị, Phó Thủ tướng thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình, Chủ tịch UBATGTQG cho rằng, tình hình TNGT còn diễn biến phức tạp, nhiều vụ tai nạn đặc biệt nghiêm trọng đã xảy ra gây thương vong lớn.

Đáng lưu ý là một số vụ tai nạn đường sắt liên tiếp xảy ra, trong đó đoàn tàu SE19 xảy ra 2 vụ tai nạn tại Thanh Hoá ngày 24/5 và Nghệ An ngày 30/6. Cũng theo Phó thủ tướng, tình trạng xe dù, bến cóc xu hướng gia tăng, cạnh tranh bất bình đẳng với xe khách tuyến cố định; ùn tắc giao thông tại các đô thị lớn như Hà Nội và Tp.HCM diễn ra thường xuyên.

Theo báo cáo của Ủy ban ATGT Quốc gia, 06 tháng đầu năm 2018 toàn quốc xảy ra 8.999 vụ tai nạn giao thông, làm chết 4.103 người, bị thương 7.027 người. So với 6 tháng đầu năm 2017, số vụ TNGT giảm 594 vụ (giảm 6,19%), số người chết giảm 31 người (giảm 0,75%), số người bị thương giảm 908 người (giảm 11,44%). Có 35 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có số người chết vì TNGT giảm so với cùng kỳ năm 2017, trong đó 09 địa phương giảm trên 20% số người chết là: Vĩnh Phúc, Lào Cai, Bạc Liêu, Yên Bái, An Giang, Hải Phòng, Tuyên Quang, Thanh Hóa, Đắc Lắc. Tuy nhiên, vẫn còn 26 địa phương có số người chết vì TNGT tăng so với cùng kỳ 2017, trong đó 10 tỉnh tăng trên 20% là: Quảng Nam, Kiên Giang, Điện Biên, Hậu Giang, Cao Bằng, Bắc Kạn, Cà Mau, Hải Dương, Bắc Giang, Tây Ninh.

Phân tích các vụ tai nạn giao thông cho thấy. Đường bộ: 26% do người điều khiển phương tiện vi phạm làn đường khiển phương tiện vi phạm làn đường, phần đường; 8,77% do vi phạm tốc độ xe chạy; 8,86% do chuyển hướng không chú ý; 6,23% do không nhường đường; 5,97% do vượt xe sai quy định; 7,82% do vi phạm quy trình thao tác lái xe; 2,32% do tránh xe; 4,23% do sử dụng rượu bia; 29,8% do vi phạm biển báo hiệu đường bộ, dừng đỗ sai quy định, không có GPLX, vi phạm quy trình thao tác lái xe, phương tiện không đảm bảo ATKT, do người đi bộ, do công trình giao thông và các nguyên nhân khác. Đường thủy: Vi phạm quy tắc tránh vượt 27,5%; phương tiện đâm va chướng ngại vật 30%; vi phạm quy định về điều khiển phương tiện 22,5%; vi phạm quy định về điều kiện an toàn phương tiện 20%.

Ủy ban ATGT Quốc gia, các Bộ, ngành, Đoàn thể, các tổ chức chính trị - xã hội là thành viên của Ủy ban ATGT Quốc gia và các địa phương đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật TTATGT; Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam  và các cơ quan thông tấn báo chí ở Trung ương, địa phương thường xuyên, kịp thời đưa tin về tình hình TTATGT, cảnh báo các nguy cơ cao gây TNGT, hướng dẫn các biện pháp phòng tránh TNGT; tổ chức các lớp đào tạo các kỹ năng lái xe an toàn cho người dân, cho học sinh, sinh viên và cho đoàn viên, hội viên của các đoàn thể. Bên cạnh đó, Ban ATGT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương cũng tích cực, chủ động phối hợp với các đơn vị, các cơ quan truyền thông đẩy mạnh công tác truyên truyền đảm bảo TTATGT trên địa bàn tỉnh với nhiều hình thức đa dạng, phong phú, một số địa phương làm tốt công tác này là Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Bình Phước v.v....

Công tác quản lý vận tải tiếp tục được tăng cường, chất lượng dịch vụ các loại hình vận tải tiếp tục được cải thiện, đáp ứng tốt nhu cầu đi lại của nhân dân, ngay cả trong các dịp cao điểm nghỉ lễ, tết; thị phần vận tải đường thuỷ nội địa, vận tải ven biển tiếp tục tăng, góp phần kéo giảm chi phí vận tải, giảm TNGT.

Về công tác đào tạo, cấp giấy phép và quản lý thuyền viên, người lái: tiếp tục được Bộ GTVT tăng cường chỉ đạo nhằm nâng cao chất lượng trong đào tạo. Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông xây dựng dự thảo “Quy chế phối hợp để quản lý vi phạm của người lái xe”, nhằm chấm dứt tình trạng lái xe vi phạm bị tước bằng lái lại làm thủ tục xin cấp lại. Bên cạnh đó, để tiếp tục nâng cao chất lượng trong đào tạo thuyền viên, người lái, Bộ GTVT đã tiến hành sửa đổi, bổ sung một số quy định về thi, kiểm tra, cấp, cấp lại, chuyển đổi giấy chứng nhận khả năng chuyên môn, chứng chỉ chuyên môn của thuyền viên, người lái phương tiện và đảm bảo chức danh thuyền viên phương tiện thủy nội địa; đồng thời, bổ sung, sửa đổi Chương trình đào tạo thuyền viên, người lái phương tiện thủy nội địa.

Về công tác đăng ký phương tiện giao thông cơ giới đường bộ: Bộ Công an đang tập trung hướng dẫn Công an các địa phương tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong công tác đăng ký xe. Trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án thí điểm "Cấp biển số xe ô tô thông qua đấu giá". 6 tháng đầu năm 2018, toàn quốc đăng ký mới 164.508 xe  ôtô, 1.696.633 xe môtô.

Về công tác kiểm soát tải trọng phương tiện, Bộ Công an tiếp tục thực hiện các kế hoạch đã được ban hành về kiểm soát tải trọng xe, đồng thời, trong các kế hoạch cao điểm, kế hoạch công tác thường xuyên của Cục Cảnh sát giao thông đều có chỉ đạo xử lý chuyên đề quá tải trọng; Công an 63 tỉnh, thành phố đã xây dựng kế hoạch chuyên đề kiểm soát tải trọng xe. Bộ GTVT tiếp tục thực hiện các kế hoạch chương trình kiểm soát tải trọng xe, trên cơ sở các chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ GTVT, các cơ quan đơn vị trực thuộc đã triển khai kiểm soát tải trọng trên toàn quốc. Báo cáo của 23 tỉnh, thành phố: lực lượng Công an phối hợp với lực lượng Thanh tra giao thông tại các điểm kiểm tra tải trọng xe lưu động, kết quả qua kiểm tra 28.995 phương tiện, phát hiện lập biên bản 2.949 trường hợp vi phạm quá khổ, quá tải (=10,17%).

Đẩy nhanh tiến độ và bảo đảm chất lượng công tác bảo trì KCHTGT trên tất cả các lĩnh vực, ưu tiên xử lý điểm đen, điểm tiềm ẩn tai nạn giao thông, cụ thể, về lĩnh vực đường bộ đã xử lý 243 điểm đen, điểm tiềm ẩn TNGT; sửa chữa bảo trì khoảng 100 các điểm mất ATGT; thực hiện sơn kẻ 309km vạch sơn đường; thay thế, điều chỉnh 603 biển báo, sửa chữa, bổ sung 117km hộ lan tôn sóng, điều chỉnh 17 điểm mở Dải phân cách giữa bất hợp lý. Về lĩnh vực đường thủy nội địa: các đơn vị quản lý đường thủy nội địa thực hiện nghiêm túc chế độ kiểm tra luồng tuyến, thực hiện công tác chống va trôi kết hợp điều tiết đảm bảo ATGT trên đường thủy nội địa tại các cầu nguy hiểm, các khu vực trọng điểm; kiểm tra, rà soát lại hệ thống báo hiệu đã được triển khai trên tuyến, điều chỉnh hệ thống báo hiệu, nhất là các báo hiệu tại khu vực cầu vượt sông để đảm bảo cho phương tiện thủy lưu thông được an toàn. 

Bên cạnh những kết quả đạt được, Hội nghị đánh giá tình hình tai nạn giao thông diễn biến phức tạp, mức giảm TNGT chưa đạt yêu cầu, số người chết do TNGT chỉ giảm 0.75%; xảy ra một số vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng, làm thiệt hại lớn về người và tài sản, đặc biệt là các vụ TNGT đường sắt liên tiếp trong những ngày cuối tháng 5 đã gây bức xúc trong dư luận. Tình hình xe ô tô kinh doanh hợp đồng tổ chức hoạt động theo mô hình tuyến vận tải cố định, đặc biệt là thực hiện đón, trả khách không đúng nơi quy định sâu trong nội đô Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh và nhiều địa phương tồn tại phức tạp, chưa xử lý dứt điểm. Tỷ lệ xe quá tải vẫn còn 10-12%, là nguyên nhân gây hư hỏng kết cấu hạ tầng giao thông, mất an toàn giao thông. Hành vi vi phạm nồng độ cồn khi lái xe hiện vẫn đang là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới TNGT, với hơn 60% nạn nhân tai nạn giao thông vào cấp cứu tại bệnh viện được chỉ định kiểm tra có dấu hiệu vi phạm nồng độ cồn.

Về nguyên nhân dẫn đến một số tồn tại, hạn chế là do nhu cầu vận tải, số lượng phương tiện tiếp tục gia tăng cao; ý thức của một bộ phận người tham gia giao thông còn yếu kém, số lượng hành vi vi phạm quy định pháp luật về TTATGT còn nhiều, đặc biệt là ở khu vực ngoài đô thị, trên các tuyến quốc lộ và khu vực nông thôn. Hạn chế về hiệu lực trong chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực thi công tác bảo đảm TTATGT; trên địa bàn ngoài đô thị, chưa đủ lực lượng, phương tiện để khép kín địa bàn tuần tra kiểm soát; còn tâm lý nể nang, thiếu cương quyết trong xử lý những hành vi vi phạm quy định pháp luật của người điều khiển phương tiện, đặc biệt là ở khu vực nông thôn. Một số địa phương chưa thực sự vào cuộc, hoặc vào cuộc chưa quyết liệt trong việc kiểm soát tải trọng xe; chưa gắn trách nhiệm với người đứng đầu chính quyền địa phương cấp huyện với công tác kiểm soát tải trọng xe; còn thiếu quy định về kiểm tra tải trọng tại đầu mối hàng hóa. Tình trạng lấn chiếm lòng, lề đường, hành lang ATGT diễn ra phức tạp, đặc biệt là trên các tuyến quốc lộ; chưa hoàn thành dứt điểm việc xử lý đảm bảo ATGT cho các lối đi tự mở trái phép qua đường sắt. Luật Giao thông đường bộ 2008 và các văn bản pháp luật liên quan tới bảo đảm trật tự ATGT còn tồn tại những bất cập, ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả trong chỉ đạo, điều hành và thực thi pháp luật bảo đảm TTATGT, đặc biệt là thiếu quy định rõ ràng về trách nhiệm và xử lý trách nhiệm đối với tổ chức, cá nhân trong công tác bảo đảm TTATGT.

Tiếp tục thực hiện các giải pháp giảm thiểu TNGT, 06 tháng cuối năm 2018 Ủy ban ATGT Quốc gia chủ động nắm bắt tình hình TTATGT để tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ Chỉ đạo và chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương thực hiện các giải pháp bảo đảm TTATGT trong các dịp cao điểm. Đôn đốc việc thực hiện các Chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Uỷ ban ATGT Quốc gia, đặc biệt là chỉ đạo về nâng cao hiệu quả thực hiện quy định bắt buộc đội mũ bảo hiểm đối với người đi mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện và tuyên truyền, vận động và xử lý vi phạm quy định về nồng độ cồn đối với lái xe cơ giới đường bộ. Ban hành Quy chế quản lý tài chính và Quy chế báo cáo  đánh giá kết quả công tác bảo đảm TTATGT của Uỷ ban ATGT Quốc gia. Phối hợp với các Bộ, ngành liên quan sơ kết 5 năm thực hiện Chiến lược ATGT đường bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030. Ký chương trình phối hợp bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2018-2022 với một số Bộ, ngành thành viên. Tổ chức đoàn kiểm tra liên ngành kiểm tra, đôn đốc việc triển khai thực hiện Kế hoạch năm ATGT 2018 và các Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ; các địa phương có tình hình TTATGT đường bộ, đường sắt, đường thuỷ nội địa phức tạp, có tai nạn giao thông tăng cao trong 6 tháng đầu năm 2018. Phối hợp với các Bộ, ngành thành viên xây dựng kế hoạch Năm An toàn giao thông 2019.

Bộ GTVT báo cáo Chính phủ đề xuất với Quốc hội về việc bổ sung Dự án xây dựng Luật sửa đổi Luật Giao thông đường bộ 2008 vào chương trình xây dựng pháp luật của Quốc Hội khoá 14. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến các văn bản QPPL mới được ban hành, nhất là các văn bản liên quan trực tiếp đến công tác bảo đảm TTATGT (Nghị định 65/2018/NĐ-CP). Hoàn thiện dự thảo Nghị quyết về bảo đảm TTATGT và chống ùn tắc giao thông giai đoạn 2018 - 2021; Nghiên cứu bổ sung các quy định về an toàn kỹ thuật phương tiện, đặc biệt là đối với xe ô tô kinh doanh vận tải. Tiếp tục ưu tiên sử dụng Quỹ bảo trì đường bộ để xử lý các điểm đen, điểm tiềm ẩn TNGT trên đường bộ, làm gờ, gồ giảm tốc tại các vị trí đường ngang, lối đi tự mở qua đường sắt; thực hiện đồng bộ công tác thẩm định, thẩm tra ATGT. Đẩy nhanh tiến độ lắp đặt, vận hành các trạm kiểm tra tải trọng xe cố định và hệ thống thiết bị thu phí không dừng tại các trạm thu phí; chủ trì phối hợp với các Bộ, ngành có liên quan để ban hành quy định về bắt buộc kiểm tra tải trọng tại các đầu mối hàng hoá trên toàn quốc. Xây dựng phần mềm quản lý xe ô tô kinh doanh vận tải nhằm nâng cao hiệu quả quản lý vận tải, tăng cường khả năng giám sát, phát hiện và xử lý vi phạm. Thực hiện nghiêm công tác điều tiết bảo đảm giao thông đường thủy nội địa theo phương án đã được phê duyệt; đôn đốc các đơn vị giám sát chặt chẽ công tác bảo đảm ATGT đường thủy nội địa tại các lễ hội tổ chức trên đường thủy nội địa.

Bộ Công an tổ chức Hội nghị sơ kết 05 năm thực hiện Chỉ thị số 18 của Ban Bí thư Trung ương Đảng; sơ kết 03 năm thực hiện Chỉ thị số 02 của Bộ trưởng Bộ Công an và hội nghị chuyên đề về công tác bảo đảm TTATGT đường sắt. Hoàn thiện hồ sơ đề nghị Chính phủ xây dựng Nghị định quy định về thống kê, báo cáo, chia sẻ dữ liệu tai nạn giao thông. Xây dựng quy chế phối hợp giữa Bộ Công an và Bộ GTVT trong công tác bảo đảm TTATGT, đặc biệt là cơ chế chia sẻ, kết nối dữ liệu xử phạt vi phạm hành chính và cơ sở dữ liệu quản lý lái xe tô tô để dứt điểm ngăn chặn tình trạng lái xe bị phạt tước bằng lái làm thủ tục xin cấp lại; Xây dựng cơ chế thông tin phối hợp lực lượng trên tuyến giao thông; hoàn chỉnh xây dựng cơ chế “thông tin nóng” trên toàn tuyến QL1A và cao tốc để trao đổi, giải quyết tình hình phức tạp về TTATGT. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện lắp đặt hệ thống cân điện tử cố định gắn với các Trạm Cảnh sát giao thông. Tiếp tục tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm về TTATGT trên các lĩnh vực; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, đẩy mạnh trang bị hệ thống camera giám sát phục vụ công tác bảo đảm TTATGT kết hợp bảo vệ ANTT. Tiếp tục thực hiện có hiệu quả cuộc vận động “Văn hóa giao thông với bình yên sông nước” và Chương trình “Phòng chống tai nạn, thương tích trẻ em giai đoạn 2016 – 2020”. Tăng cường công tác tập huấn, diễn tập cứu hộ, cứu nạn tai nạn giao thông đường bộ, đường sắt, đường thuỷ nội địa cho các lực lượng chức năng.

 Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành các văn bản chỉ đạo các sở giáo dục và đào tạo; các đại học, học viên; các trường đại học, cao đẳng sư phạm, trung cấp sư phạm tăng cường tuyên truyền, giáo dục pháp luật về an toàn giao thông cho học sinh, sinh viên. Phối hợp với Ủy ban ATGT Quốc gia và Công ty Honda Việt Nam thực hiện kế hoạch tặng mũ bảo hiểm đạt chuẩn cho toàn bộ học sinh vào lớp 1 năm học 2018-2019. Tiếp tục triển khai bộ tài liệu “Văn hóa giao thông” cho học sinh tiểu học, trung học cơ sở đến các cơ sở giáo dục và đào tạo trong năm học 2018-2019. Nghiên cứu xây dựng bộ tài liệu “Văn hóa giao thông” cho học sinh trung học phổ thông. Sơ kết 05 năm thực hiện Chương trình phối hợp giữa Ủy ban ATGT Quốc gia và Bộ Giáo dục và Đào tạo về tăng cường công tác giáo dục ATGT trong trường học giai đoạn 2013-2018.

Bộ Tư pháp phối hợp với Bộ Công an, Bộ Tài chính đề xuất quy định đơn giản hoá thủ tục xử lý phương tiện bị tạm giữ quá thời hạn mà chủ phương tiện không đến thực hiện quyết định xử phạt (hoàn thành dứt điểm trong năm 2018); nghiên cứu hoàn thiện các quy trình thủ tục để có thể nhanh chóng xử phạt về tư pháp với các trường hợp vi phạm nghiêm trọng về trật tự an toàn giao thông; nghiên cứu, ban hành hướng dẫn thủ tục bắt buộc chủ phương tiện phải thực hiện quyết định xử phạt vi phạm hành chính về TTATGT (nộp phạt hoặc cung cấp bằng chứng về người sử dụng phương tiện) khi phương tiện được sử dụng trong hành vi vi phạm TTATGT bị ghi nhận và phát hiện do các phương tiện kỹ thuật, nghiệp vụ. Cung cấp số liệu thống kê người tử vong do tai nạn giao thông từ nguồn dữ liệu đăng ký khai tử hàng quý.

Ban ATGT các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương tham mưu để UBND các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương: Xác định trách nhiệm của chính quyền địa phương các cấp và các cơ quan chức năng có liên quan trong công tác phối hợp bảo đảm TTATGT, trong quản lý tải trọng xe, quản lý hành lang ATGT trên địa bàn phụ trách; xây dựng, công bố các vị trí đón trả khách cho hoạt động kinh doanh vận tải theo đúng quy định pháp luật để ngăn chặn tình trạng xe dù, bến cóc; Ban hành chỉ thị yêu cầu toàn bộ các công chức nêu gương thực hiện nghiêm quy định của pháp luật về không uống rượu bia trong giờ làm việc và không uống rượu bia khi lái xe; Chỉ đạo ngành GTVT tăng cường kiểm tra, siết chặt kỷ cương công tác đào tạo sát hạch, cấp giấp phép lái xe; ưu tiên sử dụng Quỹ bảo trì đường bộ để xử lý điểm đen về TNGT, làm gờ, gồ giảm tốc và biển cảnh báo từ đường phụ ra đường chính và tại giao cắt giữa đường địa phương và đường sắt; Chỉ đạo Uỷ ban nhân dân cấp huyện, xã triển khai thực hiện Chỉ thị 33 của Thủ tướng Chính phủ về bảo vệ hành lang an toàn giao thông đường bộ, đường sắt; tăng cường cảnh giới an toàn giao thông tại điểm giao cắt đường bộ với đường sắt không có rào chắn; không để phát sinh lối đi dân sinh trái phép qua đường sắt, xử lý trách nhiệm người đứng đầu cấp huyện, xã nếu để phát sinh vi phạm hành lang ATGT, lối đi dân sinh trái phép./.

Huỳnh Anh