Thời gian qua, Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đã tăng cường phân cấp, ủy quyền, giao nhiệm vụ Chủ đầu tư cho các Ban quản lý dự án (QLDA), để đảm bảo hiệu lực, hiệu quả quản lý, tạo tính chủ động, xác định rõ vai trò, trách nhiệm trong quá trình thực hiện; đồng thời tăng cường công tác quản lý, kỷ luật, kỷ cương, phòng ngừa, ngăn chặn tiêu cực liên quan đến hoạt động quản lý dự án, Bộ GTVT yêu cầu các Chủ đầu tư, Ban QLDA và các đơn vị có liên quan thực hiện một số nội dung sau:
Tăng cường công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động quản lý dự án
Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Nghị quyết số 50-NQ/BCSĐ ngày 05/10/2022 của Ban Cán sự đảng Bộ GTVT về tăng cường công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Yêu cầu các Chủ đầu tư/Ban QLDA thường xuyên phổ biến, quán triệt đến từng cán bộ, viên chức trực thuộc, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân trực tiếp tham gia quản lý, điều hành dự án về chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về phòng, chống tiêu cực, tham nhũng, về các hành vi bị cấm trong hoạt động đầu tư công, đầu tư xây dựng, đấu thầu…; nâng cao chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp của cán bộ, công chức, viên chức trong đơn vị; thực hiện nghiêm những việc cán bộ, công chức, viên chức không được làm; đề ra các giải pháp để ngăn chặn, loại bỏ cơ hội, điều kiện phát sinh tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động quản lý dự án đầu tư; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát nội bộ, chế độ báo cáo, nêu cao trách nhiệm của người đứng đầu trong việc tiếp nhận thông tin, ngăn chặn kịp thời các dấu hiệu tiêu cực, tham nhũng xảy ra trong đơn vị.
Nghiêm cấm các Chủ đầu tư/Ban QLDA có 05 hành vi:
Một là, Thông đồng, móc ngoặc để hợp thức hóa hồ sơ thủ tục, làm sai lệch hồ sơ, kết quả công việc, tăng khống khối lượng; lợi dụng chức vụ, quyền hạn để chèn ép, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho đối tác để thu lợi cá nhân; áp đặt chỉ định mỏ vật liệu, chỉ định nguồn gốc, xuất xứ, gửi nhà thầu, nhà thầu phụ, nhà thầu cung cấp hàng hóa, vật tư, vật liệu cho dự án.
Hai là, Lựa chọn nhà thầu không có đủ năng lực, kinh nghiệm theo các quy định pháp luật và quy định của HSMT/HSYC; dàn xếp, thông thầu; quy định các điều kiện bất hợp lý, không phù hợp theo quy định pháp luật trong HSMT/HSYC; có hành vi cản trở, hạn chế sự tham gia của nhà thầu; tiết lộ thông tin trong đấu thầu, dẫn đến có đơn, thư khiếu nại không đúng làm việc lựa chọn nhà thầu bị kéo dài, phức tạp.
Ba là, Thông đồng, hợp thức hóa hồ sơ thủ tục cho các sai sót trong công tác giám sát, kiểm định, nghiệm thu kết quả khảo sát; thông đồng với tư vấn để đưa một số loại vật liệu vào hồ sơ thiết kế, hoặc “gửi giá, nâng giá” trong hồ sơ dự toán.
Bốn là, Thỏa thuận với nhà thầu về việc “chung chi” để bỏ qua các sai sót về thủ tục, chất lượng; “gửi giá” qua các nhà cung cấp vật liệu đưa vào công trình; nhũng nhiễu, gây khó khăn khi ký hồ sơ nghiệm thu, thanh toán.
Năm là, Vi phạm quy định pháp luật về chuyển nhượng thầu, quản lý nhà thầu phụ không đúng quy định của pháp luật.
Tăng cường công tác quản lý, điều hành dự án đối với các Chủ đầu tư/Ban QLDA
Củng cố, kiện toàn bộ máy, nhân sự tham gia quản lý dự án đảm bảo tinh gọn, chuyên nghiệp, hoạt động hiệu lực, hiệu quả và tuân thủ đúng các quy định của pháp luật. Thực hiện đầy đủ thẩm quyền, trách nhiệm của Chủ đầu tư/Ban QLDA trong công tác quản lý dự án; xây dựng quy chế nội bộ về trình tự, thủ tục, vai trò trách nhiệm giữa các đơn vị trình, đơn vị thẩm định, người phê duyệt, đảm bảo tính độc lập trong các bước đầu tư xây dựng; xác định cụ thể trách nhiệm, nghĩa vụ của mỗi đơn vị, tổ chức quản lý, điều hành dự án đảm bảo thống nhất, xuyên suốt, đạt hiệu quả cao. Kiện toàn bộ phận điều hành dự án tại hiện trường, bố trí nhân sự phù hợp, độc lập về mặt quản lý nhân sự, đảm bảo không chồng chéo để tổ chức triển khai đảm bảo hiệu lực, hiệu quả.
Về công tác quản lý hợp đồng: Các Chủ đầu tư/Ban QLDA quy định rõ trách nhiệm của thành viên đứng đầu Liên danh trong việc hình thành bộ máy, tổ chức quản lý, điều hành chung, phân định rõ chức năng nhiệm vụ của các bộ phận, huy động đầy đủ nhân sự có năng lực, kinh nghiệm đáp ứng yêu cầu chất lượng, tiến độ của dự án; trực tiếp giao dịch, làm việc với Chủ đầu tư và các thành viên liên danh; có biện pháp quản lý chặt chẽ dòng tiền để đảm bảo thực hiện hợp đồng. Quản lý chặt chẽ việc sử dụng nhà thầu phụ, nhà cung cấp nhân sự, thiết bị, vật tư cho dự án đảm bảo quy định của hợp đồng, quy định của pháp luật có liên quan; kiên quyết xử lý kịp thời các vi phạm (nếu có) theo thẩm quyền.Yêu cầu nhà thầu xây dựng tiến độ thi công tổng thể, tiến độ thi công chi tiết đảm bảo khoa học, có tính khả thi gắn với điều kiện thực tế công tác giải phóng mặt bằng, khả năng cung ứng nguồn vật tư, vật liệu, điều kiện thời tiết, kế hoạch vốn bố trí; đồng thời phải thể hiện số lượng các mũi và các dây chuyền thi công; số lượng máy móc thiết bị, nhân lực; khối lượng hoàn thành và giá trị hàng tháng của từng mũi thi công.Đối với nhà thầu vi phạm hợp đồng yêu cầu xử lý kịp thời theo quy định của hợp đồng và pháp luật; tổ chức quản lý chặt chẽ mọi hoạt động của nhà thầu trên công trường để đảm bảo chất lượng, tiến độ, an toàn, vệ sinh môi trường theo quy định.
Về kiểm soát tiến độ thi công và giải ngân: Yêu cầu nhà thầu chủ động triển khai tổ chức thi công ngay từ những ngày đầu, tháng đầu của dự án theo đúng biểu tiến độ chi tiết đã chấp thuận; chủ động trong việc tập kết vật liệu có yêu cầu khối lượng lớn như: Vật liệu đắp nền đường, xử lý nền đất yếu, cấp phối đá dăm, đá thi công BTXM, BTN các loại,…Tăng cường việc kiểm soát tiến độ giải ngân đảm bảo phù hợp với tiến độ thi công chi tiết của các gói thầu, dự án đã được chấp thuận. Yêu cầu các chủ đầu tư/Ban QLDA chỉ đạo các đơn vị thi công tranh thủ thời tiết thuận lợi, tổ chức tăng mũi thi công, tăng ca kíp, tổ chức thi công cuốn chiếu, đẩy nhanh tiến độ thi công, tập trung triển khai ngay các hạng mục đã được bàn giao mặt bằng, các hạng mục có sản lượng lớn (cầu, hầm, đoạn nền đường đào đá khối lượng. lớn,...). Yêu cầu nhà thầu thi công, tư vấn xây dựng quy trình thủ tục, mẫu biểu hồ sơ nghiệm thu, thanh toán; bố trí đầy đủ nhân lực làm công tác nội nghiệp đẩy nhanh công tác hoàn thiện hồ sơ nghiệm thu, thanh toán để kịp thời giải ngân khối lượng hoàn thành, đảm bảo hoàn thành kế hoạch vốn đã đăng ký. Nghiêm túc thực hiện Chỉ thị số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ về nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm đẩy mạnh phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công, 03 Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2023, thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội và Chỉ thị số 02/CT-BGTVT ngày 19/01/2023 của Bộ trưởng Bộ GTVT về việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2023. Giải ngân tối đa nguồn vốn kế hoạch được giao năm 2023, phấn đấu tỷ lệ giải ngân trên 95% kế hoạch được Thủ tướng Chính phủ giao theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 08/CT-TTg ngày 23/3/2023. Cương quyết xử lý nghiêm các trường hợp cố tình gây khó dễ, nhũng nhiễu, hạch sách khi thực hiện thủ tục nghiệm thu, thanh toán làm ảnh hưởng tiến độ giải ngân của các dự án.
Đối với các cơ quan tham mưu thuộc Bộ GTVT
Thực hiện đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền, trách nhiệm được Bộ GTVT giao trong quá trình tổ chức thực hiện dự án; theo dõi, nắm bắt tình hình thực hiện dự án, phát hiện các khó khăn, vướng mắc để kịp thời tham mưu Bộ GTVT giải quyết, đẩy nhanh tiến độ thi công và giải ngân của ngành.
Siết chặt kỷ cương, quản lý chặt chẽ và tuân thủ nghiêm các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng; nghiêm cấm các hành vi can thiệp trái pháp luật vào các hoạt động đầu tư xây dựng.
Tăng cường tổ chức kiểm tra, giám sát các chủ thể tham gia hoạt động xây dựng thuộc trách nhiệm và phạm vi quản lý của Bộ GTVT. Nếu phát hiện có vi phạm trong quá trình kiểm tra, kiên quyết xử lý theo thẩm quyền hoặc kịp thời báo cáo, đề xuất Bộ GTVT xử lý theo quy định./.
Mộng Tuyết