Xăng là gì?

Xăng là hợp chất của Hydro và Cacbon dễ bốc cháy, dễ bay hơi. Trong tiếng Anh, xăng được gọi là gasonline có nguồn gốc từ gas nghĩa là thể khí, sau khi đốt xăng được cháy toàn bộ. Và trong quá trình bốc cháy, xăng tiết ra một nhiệt lượng nhiều hơn bất cứ loại nhiên liệu thể lỏng nào có cùng thể tích. Xăng được dùng như một loại nhiên liệu làm chất đốt cho các loại động cơ đốt trong kiểu bộ chế hòa khí(động cơ xăng). Xăng còn dùng trong sinh hoạt như đun nấu, bật lửa… Ngoài ra xăng còn làm dung môi hòa tan một số chất, dùng để tẩy rửa vết bẩn bám trên các kim loại, kính, nhựa, vải..

Xăng có nguồn gốc từ đâu?

Xăng có nguồn gốc từ dầu mỏ có trong thiên nhiên được lấy ra từ mỏ dầu dưới lòng đất. Dầu mỏ lấy về đựng vào trong một cái bồn chứa lớn gọi là bồn chưng cất, trong dầu mỏ chứa những hợp chất cacbon-nước nên có điểm sôi rất thấp, và khi đun nóng ở nhiệt độ 200 độ C đã có thể làm một lượng dầu mỏ biến thành hơi. Dầu mỏ bốc hơi đi qua hệ thống ống dẫn được làm lạnh từ bên ngoài và chuyển sang thể lỏng. Qua các công nghệ chưng cất vài lần như vậy, người ta đã tách ra và thu được xăng nguyên chất.

Theo quá trình phát triển của ngành động cơ đốt trong, xăng cũng dần được cải tiến thành phần hợp chất để phù hợp với các loại động cơ khác nhau. Và “Mogas” là từ viết tắt cho Motor Gasonline, có nghĩa là xăng thương mại được sử dụng cho các loại động cơ.

Xăng được phân chia theo 4 loại sau:

+ Xăng Mogas 95 (M95) : Màu vàng, có mùi thường được sử dụng cho các phương tiện có tỷ số nén trên 9,5:1 và có chỉ số Octan là 95.

+ Xăng Mogas 92 (M92) : Màu xanh lá, có mùi đặc trưng thường được sử dụng cho các phương tiện có tỷ số nén dưới  dưới 9,5:1 và có chỉ số Octan là 92.

+ Xăng Mogas 83 (M83) : Màu vàng, có mùi đặc trưng thường được sử dụng cho các phương tiện có tỉ số nén là 8:1 và có chỉ số Octan là 83. Hiện tại xăng này không được sử dụng ở thị trường Việt Nam (vì Xăng Mogas 83 chỉ dùng cho các động cơ có tỷ số nén thấp như máy nổ, máy bơm, và các phương tiện sản xuất theo theo công nghệ cũ của những năm 90. Ngoài ra Mogas 83 chứa nhiều lưu huỳnh và tạp chất nên khi sử dụng phương tiện sẽ thải ra rất nhiều khi S02 gây ô nhiễm môi trường).

+ Xăng sinh học E5 : Là loại xăng được pha từ Mogas 92 với 5% cồn Ethanol (được điều chế từ các hợp chất có từ nguồn gốc từ động thực vật như chất béo, ngũ cốc, chất thải nông nghiệp là rơm, rạ). Vì chỉ số của cồn ethanol là 109 nên khi pha vào xăng Mogas 92 thì sẽ làm tăng chỉ số của hợp chất này lên 1 đến 2 chỉ số và Xăng E5 sẽ có chỉ số Octan tương đương xăng A93 và A94.

Xăng sinh học E5

Vậy khi nói đến Octan, chúng ta hiểu chỉ số Octan là gì?

Chỉ số Octan (Octan number) là một đại lượng quy ước cho tính chống kích nổ của xăng. Vì khi nếu dùng loại xăng nguyên chất các động cơ sẽ có thể kích nổ do quá trình đốt cháy trong động cơ chưa hoàn hảo, vì vậy người ta sẽ phải pha thêm vào xăng nguyên chất một loại phụ gia chống kích nổ để có thể làm làm cho xăng có tính năng tốt hơn. Và hợp chất xăng này được gọi là xăng có chỉ số Octan. Loại xăng nào có chứa chỉ số Octan cao thì khả năng chống kích nổ cao và ngược lại. Bên cạnh đó, ngoài những thông số về monen xoắn, công suất thì tỷ số nén cũng là một thông số quan trọng quyết định sức mạnh của động cơ.

Bảng tỷ số nén tương ứng với chỉ số Octan

Lựa chọn chỉ số Octan thích hợp

Thông thường thì các loại xăng có chỉ số Octan cao sử dụng cho những động cơ có tỷ số nén cao. Nếu như sử dụng xăng có chỉ số Octan thấp cho các động cơ có tỷ số nén cao sẽ làm ô nhiễm môi trường do thải ra khí độc hại và nguy hiểm hơn là có thể sẽ gây ra hiện tượng cháy nổ.
Và ngược lại nếu như sử dụng xăng có chỉ số Octan cao cho các loại động cơ có tỷ số nén thấp thì xăng sẽ khó cháy, và nếu như cháy không hết sẽ tạo thành cặn than gây bẩn máy dẫn đến trình trạng hao hụt xăng, không mang lại lợi ích và không kinh tế.

Webike.vn