Việc các hãng xe hơi Nhật Bản, bao gồm cả Toyota, chậm chân trong việc chuyển dịch sang ô tô điện và vẫn tập trung vào xe hybrid đã từng được giới báo chí phương Tây không ít lần nhắc đến. Tuy nhiên, có vẻ như ban lãnh đạo của các hãng xe hơi Nhật Bản vẫn kiên định với con đường của mình.

Thậm chí, ông Akio Toyoda, Chủ tịch tập đoàn Toyota kiêm Chủ tịch Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản (JAMA), đã vận động hành lang để chính phủ Nhật Bản thể hiện rõ sẽ ủng hộ xe hybrid như ô tô điện. Nếu không làm như vậy, chính phủ Nhật Bản sẽ mất đi sự ủng hộ của ngành công nghiệp ô tô nước nhà.

Sếp Toyota gây sức ép để chính phủ Nhật Bản ủng hộ xe hybrid (ảnh: Reuters)

Trong cuộc họp diễn ra vào hôm 3/6/2022, ông Akira Amari, cựu Bộ trưởng Bộ Công nghiệp Nhật Bản kiêm cựu thành viên của Đảng Dân chủ Tự Do (LDP), đã yêu cầu thay đổi lộ trình chính sách kinh tế thường niên của chính phủ. Ông cho biết mình đã trao đổi với ông Toyoda một ngày trước đó.

"Tôi đã trao đổi với Chủ tịch Toyoda vào ngày hôm qua và ông ấy nói rằng JAMA không thể tán thành một chính phủ bác bỏ xe hybrid", ông Amari nói trong cuộc họp chính sách của các nhà làm luật thuộc Đảng LDP.

Trong văn bản cuối cùng của chính sách thường niên, có vẻ như chính phủ Nhật Bản sẽ đặt xe hybrid dùng động cơ đốt trong ở vị thế ngang bằng với ô tô thuần điện không phát thải khí mặc dù các nhà môi trường học khẳng định giữa 2 loại phương tiện này có sự khác biệt rất lớn.

Theo ông Amari, nếu sử dụng nhiên liệu tổng hợp, ví dụ như từ hydro, sẽ khiến xe hybrid trở thành "ô tô năng lượng sạch 100%" và chính sách nên chỉ rõ điều này. "Nếu chúng ta không làm rõ điều này, JAMA sẽ hết sức phản đối", ông Amari nói thêm.

"Nếu chúng ta không nói rằng xe hybrid cũng nằm trong nhóm ô tô điện thì tình hình sẽ không hay đâu", ông Amari nhấn mạnh. Cũng theo ông, ô tô điện nên đổi thành "những loại xe được gọi là chạy bằng điện". Mục đích của việc làm này là để ô tô điện không bị giới hạn ở những xe chỉ chạy bằng điện năng của pin mà còn bao gồm cả xe hybrid.

"Điều ông Toyoda cố gắng truyền tải là xe hybrid chạy bằng nhiên liệu tổng hợp cũng tốt cho môi trường vì chúng cực kỳ tiết kiệm. Ông ấy khẳng định sẽ cực kỳ không hài lòng nếu xe hybrid bị bác bỏ. Đó là những gì ông ấy nói với tôi. Ông ấy hỏi là Đảng LDP có bác bỏ xe hybrid không và tôi nói là không", ông Amari chia sẻ với phóng viên Reuters.

Ông Amari cho biết bằng cách phát triển nhiên liệu tổng hợp, các hãng ô tô có thể sản xuất ra động cơ đốt trong không khí thải. Những loại nhiên liệu như thế có thể được sử dụng cho cả máy bay vốn không chạy bằng điện năng của pin.

Trao đổi với phóng viên Reuters, đại diện JAMA cho biết ngành công nghiệp ô tô đang nỗ lực hết mình để đạt mục tiêu trung hòa carbon vào năm 2050. Vì mục tiêu là trung hòa carbon nên việc mở rộng các lựa chọn và không giới hạn bất kỳ công nghệ cụ thể nào là điều quan trọng. Ngoài ra, JAMA cũng khẳng định cần phải đáp ứng những tình huống và nhu cầu khác nhau của người tiêu dùng ở từng quốc gia, từng khu vực.

Khi được phỏng vấn về vấn đề này, đại diện của Toyota đã chỉ dẫn phóng viên Reuters đến hỏi JAMA.

Không còn là chú thích ở cuối trang

Trong văn bản cuối cùng được đăng trực tuyến, chính phủ Nhật Bản đã đặt mục tiêu vào năm 2035, mọi mẫu ô tô bán ở thị trường nội địa đều là "những loại xe được gọi là chạy bằng điện". Trong văn bản này còn nêu cụ thể rằng những loại xe đó bao gồm cả xe hybrid.

Trong văn bản đăng trực tuyến vào hôm 31/5/2022, xe hybrid chỉ được chú thích ở cuối trang. Trong khi đó, nội dung chính của văn bản chỉ dẫn mục tiêu của năm 2035 là mọi mẫu xe mới bán ra đều phải là "ô tô chạy bằng điện".

Văn bản chính sách thường niên đóng vai trò quan trọng đối với chính phủ Nhật Bản và được xem như khung sườn của chính sách tương lai.

Toyota - hãng ô tô có doanh số cao nhất thế giới - từng cho rằng vấn đề nằm ở nhiên liệu hóa thạch chứ không phải động cơ đốt trong. Ngoài xe hybrid đã được hãng "phổ cập hóa" cách đây hơn 2 thập kỷ với Prius, Toyota còn đứng đầu về công nghệ pin nhiên liệu hydro mặc dù chúng không phổ biến như ô tô điện.

Xe hybrid, bao gồm cả plug-in hybrid, chiếm gần 44% trong tổng số xe du lịch mới bán ra tại thị trường Nhật Bản trong năm ngoái. Trong khi đó, xe điện chỉ chiếm chưa đến 1%, theo dữ liệu của Hiệp hội các đại lý ô tô Nhật Bản. Những con số này chưa bao gồm xe mini, xe tải hay xe buýt.

Nhóm chuyên gia cố vấn về năng lượng và khí hậu InfluenceMap đã xếp Toyota ở vị trí thấp nhất trong số các hãng xe lớn vì lịch sử vận động hành lang về chính sách khí hậu, bao gồm cả những phát ngôn công khai và tương tác với chính phủ. Ngoài ra, Toyota còn bị các nhà đầu tư, bao gồm cả quỹ trợ cấp, chỉ trích vì các hoạt động vận động hành lang. Trong năm ngoái, quỹ AkademikerPension của Thụy Điển đã bán gần hết cổ phần của Toyota.

Trong năm 2021, Toyota đã cam kết đầu tư 8 nghìn tỷ Yên (khoảng 60 tỷ USD) để điện hóa dòng sản phẩm của mình đến năm 2030. Một nửa trong số đó được dùng để phát triển ô tô điện. Tuy nhiên, Toyota chỉ kỳ vọng doanh số hàng năm của ô tô điện sẽ đạt 3,5 triệu chiếc vào cuối thập kỷ, tương đương 1/3 doanh số hiện tại của hãng.

Ông Toyoda phát biểu trong sự kiện tóm tắt chiến lược ô tô điện của Toyota tại thủ đô Tokyo, Nhật Bản, vào ngày 14/12/2021 (ảnh: Reuters)

Vào hôm 23/6/2022, hãng Toyota cũng đã thông báo triệu hồi hơn 2.000 chiếc ô tô điện bZ4X của mình sau 2 tháng xe được bán ra thị trường vì nguy cơ rơi bánh.

Theo Toyota, xe hybrid sẽ phù hợp hơn ở các thị trường có cơ sở hạ tầng chưa sẵn sàng hỗ trợ ô tô điện và khách hàng nên có nhiều lựa chọn hơn về công nghệ sạch.

Theo Thanh Niên Việt