"Chiếc xe của tôi được thiết kế bởi đàn ông hay phụ nữ"? Có lẽ bạn chưa bao giờ nghĩ về câu hỏi này, và bạn cũng khó có thể biết được câu trả lời cho nó. Trên một chiếc xe, rất ít những chi tiết có thể hé lộ về giới tính của người chịu trách nhiệm chính thiết kế ra nó. Ông Angus MacKenzie - Tổng biên tập của tạp chí về xe hơi Motor Trend nói: "Nếu bạn nhìn vào chiếc Acura NSX thể thao, bạn có thể chỉ ra rằng nó được thiết kế bởi phụ nữ? Hay một chiếc Honda minivan do đàn ông thiết kế? Một thiết kế đẹp là một thiết kế đẹp; nó vượt qua ranh giới về giới tính và khiến mọi người dễ dàng nhận ra khi họ nhìn thấy nó".
Mặc dù trên thực tế đa số những chiếc xe hơi đều được thiết kế bởi đàn ông, tuy nhiên sự chênh lệch giới tính này đang dần bị xóa bỏ - dù chậm rãi. Acura NSX là một ví dụ điển hình - nó là một chiếc siêu xe đầy vẻ nam tính - cả khi nói về kiểu dáng sắc sảo lẫn hiệu năng đỉnh cao. Việc Acura chọn Michelle Christensen - một phụ nữ để 'chấp bút" cho ngoại thất của chiếc siêu xe quan trọng này đã chỉ ra rằng phái yếu cuối cùng đã đạt tới đỉnh cao của ngành thiết kế xe hơi.
Và không chỉ có Michelle, hiện tại đã có rất nhiều nhà thiết kế nữ đang nắm giữ những vị trí quan trọng tại các hãng xe lớn trên Thế giới. Dưới đây là 10 nhà thiết kế như vậy, cùng những chia sẻ về quan điểm, công việc cũng như quá trình đến với sự nghiệp của họ:
Michelle Christensen - Thiết kế tại Acura
Michele tự nhận là một người mê xe - ngay từ khi còn nhỏ cô đã tỏ ra hứng thú với những chiếc ô tô: "Tôi lớn lên trong một gia đình yêu xe hơi, đến xem những cuộc đua drag khi còn là một đứa trẻ và cùng làm việc với chiếc xe độ hot rod của cha tôi". Tình yêu xe đã khiến cô dễ dàng lựa chọn sự nghiệp cho mình: "Tôi biết rằng thiết kế ô tô là ngành nghề ít có nữ giới theo đuổi; tuy nhiên tôi rất may mắn khi được cha hướng tới công việc này. Trước khi cha đề xuất, tôi đã từng nghĩ tới việc làm một nhà thiết kế thời trang hay bên trong đội kỹ thuật của một đội đua".
Sau khi được nhận vào Acura, Michelle đã dành tới 10 năm để làm việc với ngoại thất của nhiều dòng xe khác nhau. Với kinh nghiệm tương đối dày dặn, cô đã trở thành ứng viên hoàn hảo để thiết kế siêu xe Acura NSX thế hệ mới. "NSX là một chiếc xe mang tính biểu tượng và không bao giờ lỗi thời. Nó được nhiều người yêu xe tôn thờ, chính vì vậy dự án này cực kỳ căng thẳng đối với chúng tôi" - Michelle nói. "Chúng tôi biết việc Acura quyết định hồi sinh dòng xe này quan trọng thế nào, và nó phải dữ đằn hơn, ngầu hơn và 'khủng' hơn".
Diane Allen - Thiết kế ngoại thất tại Nissan
Nissan Titan là mẫu bán tải hạng nặng dành cho những người đàn ông cơ bắp. Và nó được thiết kế bởi Diane Allen - một bà mẹ 2 con sống tới từ San Diego, Mỹ. Diane đã từng tham gia vào việc "chấp bút" cho các dòng xe Nissan rất thành công như mẫu SUV cỡ lớn Armanda, crossover Rouge và sedan hạng sang Infiniti M56. Theo Diane, bà đã nhận ra từ lâu rằng không có thiết kế dành riêng cho phụ nữ hay nam giới - vai trò của nhà thiết kế xe đó là tạo ra kiểu dáng hợp mắt với tất cả mọi người.
Là một "lão làng" trong ngành thiết kế xe hơi, Diane cũng không ngần ngại nhận xét về tính khắc nghiệt của công việc này, cùng với những rào cản đối vối nữ giới: "Nó thật đáng sợ. Nếu bạn không có cá tính đương đầu với mọi khó khăn, bạn sẽ không thể tồn tại trong ngành. Bạn phải giành hết tâm hồn mỗi khi trình bày về một bản vẽ. Bạn hoàn toàn trần trụi trước thế giới, và phải chiến đấu không khoan nhượng để thiết kế của bạn được chấp thuận. Tôi đã phải chiến đấu trong 10 năm chỉ để nhận được một chút tôn trọng".
Mặc dù Diane thừa nhận rằng nữ giới rất vất vả trong ngành thiết kế xe hơi vì nhiều lý do khác nhau, nhưng bà nhận xét rằng rất may mắn khi hiện tại các rào cản đối với phái đẹp đã ít hơn rất nhiều so với khi bà bắt đầu sự nghiệp.
Irina Zavatski - Quản lý thiết kế tại Fiat Chrysler Autos (FCA)
Theo Irina, sự nghiệp thiết kế xe hơi hoàn toàn không dễ dàng ngay từ đầu với cô: "Cha tôi muốn tôi trở thành một bác sĩ, nhưng tôi muốn theo đuổi ngành hội họa". Để thuyết phục cha mình, cô đã đưa ông đi thăm quan khoa Phương tiện giao thông của Học viện mỹ thuật Cleveland. "Chúng tôi nhìn các bản vẽ cùng mô hình xe hơi, và thấy rằng có thể kiếm ra tiền từ nghề này. Sau đó tôi thực tập ở GM, ông ấy thấy được tôi đã nhận được những gì và cảm thấy thoải mái về điều đó" - Irina hồi tưởng.
Gần đây, Irina được biết tới nhiều nhất khi đã thiết kế ra chiếc Chrysler Pacifica thế hệ mới - mẫu xe được khen ngợi là "tái định nghĩa" phân khúc minivan. Theo cô, dự án Pacifica là cơ hội chỉ tới một lần cho bất kỳ nhà thiết kế nào - khi tầm ảnh hưởng của cô tới nó bắt đầu từ con số 0. Irina chia sẻ: "Cảm giác tuyệt vời nhất là khi thấy mọi người lái chiếc xe của bạn. Nếu bạn là một nhà điêu khắc hay họa sĩ, mọi người sẽ phải tới các gallery để xem tác phẩm của bạn. Nhưng nếu bạn là một nhà thiết kế xe hơi, họ sẽ nhìn thấy tác phẩm của bạn mọi lúc, mọi nơi".
Alexandra "Sandy" McGill - Thiết kế trưởng Màu sắc & Chất liệu tại bộ phận BMW Designworks
Trong hơn 20 năm qua, Alexandra "Sandy" McGill đã sống trong một thế giới màu sắc. Với vai trò là Thiết kế trưởng Màu sắc & Chất liệu tại bộ phận BMW Designworks, nghề nghiệp - và đồng thời là đam mê của Alexandra đó là quyết định màu sắc cho những chiếc BMW. Bà cũng đồng thời quản lý bộ phận cá nhân hóa Individual của BMW.
Ban đầu, Alexandra đã đi học thiết kế với mục tiêu theo đuổi ngành kiến trúc, nhưng bà nhận ra rằng rất khó kiếm được một công việc trong ngành này. Cũng giống như Michelle Christensen, sự nghiệp trong ngành thiết kế xe hơi của Alexandra cũng chịu ảnh hưởng từ gia đình: "Cha mẹ tôi yêu xe; cha tôi luôn có một chiếc xe thể thao mui trần. Ông ấy trả tiền để tôi rửa và đánh bóng nó khi tôi còn nhỏ. Chính vì vậy tôi đã chuyển sang ngành thiết kế xe hơi và không bao giờ hối hận về quyết định đó".
Khi Alexandra tới BMW vào năm 1991, nhóm thiết kế của bà chỉ có đúng 2 người phụ nữ nhưng hiện tại, đã có rất nhiều người khác. Không chỉ dừng lại ở đó, bà còn được làm việc với những con người từ nhiều nền văn hóa khác nhau, tới từ nhiều quốc gia trên thế giới. Đó là một môi trường làm việc năng động và cởi mở nhưng cũng đầy tính cạnh tranh, chính vì vậy Alexandra nhận xét rằng nghề thiết kế xe "không dành cho những người yếu đuối".
Susan Lampinen - Thiết kế trưởng nhóm của bộ phận Màu sắc & Chất liệu tại Ford
Đối với Susan, sự bình đẳng rất quan trọng trong ngành thiết kế: "Tôi muốn chắc chắn rằng có một vị trí cho nam giới, phụ nữ; người 62 tuổi, 25 tuổi; từ cộng đồng Hispanic (cộng đồng người có văn hóa chịu ảnh hưởng từ Tây Ban Nha), châu Á... Tôi muốn những người có kinh nghiệm thiết kế thời trang, sản phẩm, nội thất, các phương tiện giao thông. Tôi nghĩ đó là những gì cần thiết để tạo ra một thiết kế đẹp".
Theo bà, cần phải có thời gian mới có thể tạo ra những thiết kế xe hoàn hảo. "Chiếc xe đầu tiên mà tôi tạo ra trông như một hộp khăn giấy Kleenex" - Susan hồi tưởng. Ngày nay bà đã góp phần lựa chọn những màu sắc và chất liệu nội thất cho gần như mọi chiếc Ford, trong đó có những dòng xe quan trọng như Explorer, Edge và Mustang.
Tisha Johnson - Giám đốc thiết kế tại Volvo
Tisha đã thích việc thiết kế các phương tiện giao thông từ khi còn nhỏ: "Anh trai và tôi luôn làm việc cùng nhau. Tôi sẽ vẽ một chiếc tầu chiến, và sau đó chúng tôi tạo ra nó. Là một đứa trẻ, tôi luôn là họa sĩ trong lớp - tuy nhiên tôi luôn tìm cách giao tiếp với các hình dáng theo một cách thực tế, thay vì cách lãng mạn". Tuy nhiên sự nghiệp thiết kế của bà lại mất vài năm mới có thể bắt đầu.
"Tôi đã thực sự đi một con đường rất lòng vòng mới có thể tới được nghề này. Trước đó, tôi đã từng làm bảo vệ ngầm ở một cửa hàng thuộc chuỗi bán lẻ Robinsons-May. Tôi đã có một chuỗi các việc thư ký và bán hàng nhưng sau đó, một người đồng nghiệp đã động viên tôi theo đuổi đam mê thiết kế. Hiện tại, tôi nhận ra rằng phụ nữ cần phải biết thiết kế xe hơi là một trong những nghề nghiệp mà họ có thể tham gia".
Trong một khoảng thời gian khi tham gia vào dự án chiếc sedan S90 thế hệ mới, Tisha đã được điều chuyển tới trụ sở chính của Volvo tại Gotteborg, Thụy Điển. Nơi đây đã gây ảnh hưởng lớn đối với quá trình thiết kế ra S90 của bà "Thụy Điển rất đẹp và trầm mặc, đồng thời con người nơi đây cũng biến đổi không ngừng. Có một sự giản dị và mục tiêu thiết kế mà chỉ có Thụy ĐIển mới có. Tôi đã học được nhiều điều tại đây, và chúng đã dẫn tới nội thất của những chiếc xe. Ví dụ, một chiếc xe có thể có tới hơn 80 nút bấm cùng núm vặn khác nhau, nhưng chúng tôi đã tối giản chỉ còn 9 trên Volvo S90. Tất cả đều đẹp đẽ và gọn gàng".
Wendy Lee - Thiết kế trưởng tại Trung tâm Calty Design của Toyota
Wendy Lee (giữa)
Wendy làm cho Trung tâm thiết kế Calty tại Mỹ của Toyota. Trong 21 năm ở đây, bà đã làm việc với nhiều dòng xe nổi tiếng như Corolla, Camry, Sienna và Tundra. Trước khi tới Toyota, Wendy đã làm thiết kế nội thất cho Barth & Dreyfus - một công ty sản xuất các món đồ trang trí gia đình. Hiện tại, bà đang tận dụng óc sáng tạo của mình đối với những chiếc xe.
"Đối với tôi, làm việc với nội thất thú vị hơn nhiều so với ngoại thất. Tôi có thể nhấn mạnh vào xúc giác và các sắc thái của chiếc xe. Tôi thích nhìn thấy hiệu ứng màu sắc trên các bề mặt khác nhau và cách chúng thay đổi dựa theo ánh sáng trong ngày" - Wendy chia sẻ về công việc của mình. Gần đây, bà đã làm việc với một dự án rất hấp dẫn của Toyota, đó là chiếc xe ý tưởng FT-1 - xem trước phiên bản thương mại của mẫu xe thể thao nổi tiếng Toyota Supra thế hệ mới. Theo Wendy, từ màu sắc tới vật liệu sử dụng trong nội thất của FT-1 đều có sự tập trung chính xác "như tia laser" tới tính hữu dụng.
Wendy thích đem các màu sắc và chi tiết thiết kế khác thường vào nội thất của xe hơi. Theo bà, một ví dụ điển hình cho điều này đó là màu đỏ của Camry thế hệ mới. "Đó là một màu rất sâu và rất khó để tạo ra. Chúng tôi đã phải chiến đấu để giữ lại màu đỏ sâu đó, do nhiều người nói rằng việc tạo ra nó quá khó khăn. Tuy nhiên cuối cùng, chúng tôi đã chiến thắng và tôi rất thích màu đỏ đó.
Theo Nghe nhìn Việt Nam