Xích không  ăn vào dĩa do mắc xích đã bị dãn thì nên thay cái mới.

Bộ truyền xích trên xe máy có tác dụng truyền công suất, biến đổi mô-men từ trục ra của hộp số tới nhông xích gắn trên bánh sau quay tròn, đẩy xe về phía trước. Có khá nhiều nguyên nhân khiến xích mòn, rão. Xe chạy, dây xích thường xuyên bị kéo căng, tải trọng càng nặng thì lực kéo càng lớn, làm việc lâu ngày khiến xích giãn dài và chùng xuống.

Hầu hết các loại xe gắn máy hiện này đều sử dụng xích con lăn một dãy. Xích gồm các má liên kết với nhau bằng chốt. Con lăn ôm ngoài chốt đóng vai trò như một chi tiết đệm giữa chốt răng xích. Sự chà sát trong thời gian dài khiến con lăn, chốt và các răng xích mòn, dẫn đến hiện tượng trùng.

Đặc biệt tốc độ mòn của các chi tiết tăng khi làm việc trong điều kiện bôi trơn kém, xích để trần hoặc ngập trong nước. Xích bám nhiều bụi bẩn, các hạt rắn đóng vai trò như các hạt mài bào mòn dần bề mặt chi tiết. Việc bôi trơn diễn ra không liên tục, bề mặt tiếp xúc giữa con lăn với chốt và răng thay đổi tạo ra những khu vực không có dầu bôi trơn nên khi ngập trong nước mưa, nhanh bị ăn mòn bởi các thành phần axit trong nước. Lớp muối hoặc lớp ôxi ngày thường có độ xốp, cơ tính yêu hơn nên dễ bị bào mòn.

Đa phần các trường hợp xích chùng đều gây nên tiếng kêu lọc cọc. Tiếng kêu rõ, xe có hiện tượng giật khi người lái giữ tay ga không đều. Hiện tượng này cũng xuất hiện khi xe tăng giảm tốc độ đột ngột.

Về mặt truyền lực, chạy xe có xích chùng, rão cũng giống như việc xe đi trên đường gồ ghề vì tải mà động cơ không ổn định ảnh hưởng tới khả năng vận hành của xe. Sức va đập lớn khi xe chạy tốc độ cao. Khả năng rung lắc lớn, cộng thêm sức văng từ lực quán tính có thể dẫn đến hiện tượng ăn khớp sai gây tuột xích hoặc đứt xích khi tăng giảm ga đột ngột.

Anh Nguyễn Văn Tuấn, một thợ sửa chữa có thâm niên khuyên nếu nghe thấy tiếng kêu lạ ở khu vực hộp xích, người sử dụng nên mang xe đi kiểm tra, vì đó là dấu hiện cho thấy xích bị chùng. Chạy trong đường xóc xích va đập với vỏ hộp tạo ra tiếng kêu. Người sử dụng lên định kỳ kiểm tra và tăng xích sau mỗi 1.000 km.

Dấu hiệu cần thay nhông xích mới cho xe máy

Xích xe máy mòn làm giảm hiệu suất truyền động, dễ xảy ra tuột, đứt khi đang đi, bánh sau bị trượt lết do nhông phía sau vướng vào xích gây kẹt cứng, làm tăng nguy cơ tại nạn khi tham gia giao thông.

Một bộ nhông xích "khoẻ mạnh" sẽ đem đến một chiếc xe máy hoạt động ổn định và an toàn

Hầu hết các loại xe gắn máy hiện nay đều sử dụng xích con lăn một dãy. Lựa chọn xích xe máy vẫn là tối ưu với các nhà sản xuất khi thiết kế các mẫu xe có trục cơ sở dài. Hơn nữa, truyền động bằng xích bền và hiệu suất cao.

Giống như hệ thống truyền động trên xe ga, bộ truyền động xe số (nhông-xích-đĩa) cũng gồm 3 phần chính là đĩa xích chủ động (lắp ở đầu ra của hộp số), xích, đĩa xích bị động (lắp vào đầu trục bánh xe). Các chi tiết này sẽ hoạt động trơn tru nếu được bảo dưỡng thường xuyên. Tuy nhiên, bạn cũng cần nắm được một vài dấu hiệu báo trước để thay thế bộ truyền động xích để đảm bảo an toàn.

Để biết chắc là nhông xích đĩa cần thay mới hay chưa, cần kiểm tra các răng trên đĩa và nhông xem có quá nhọn hoặc mẻ, gẫy... hay không? Xích có còn ôm khít vào những răng của đĩa hay không? Dùng dung môi làm sạch xích (loại bỏ hết hỗn hợp dầu và bụi bẩn), sau đó kiểm tra xích có bị hư con lăn, lỏng chốt nối, hoặc những dấu hiệu không thể bảo dưỡng. Cần thay mới cả nhông, xích và đĩa để đảm bảo tính đồng bộ.

Bạn cũng có thể nhận biết hệ thống nhông xích hoạt động kém hiệu quả bằng các triệu chứng sau: xe đang đi có tiếng gõ lọc cọc phía dưới bánh xe, mỗi khi chuyển số xe bị ì, có tiếng gõ của xích vào hộp xích do xích rão khi tăng giảm ga, đường xóc.

Xích mòn làm giảm hiệu suất truyền động, đặc biệt khi nhông và xích quá mòn sẽ tăng hiện tượng trượt và phát ra tiếng ồn khó chịu. Nguy hiểm hơn, khi xích mòn nhiều dễ xảy ra tuột, đứt xích khi đang đi, bánh sau bị trượt lết do nhông phía sau vướng vào xích gây kẹt cứng, làm tăng nguy cơ tại nạn khi tham gia giao thông.

Sau khi thay mới, các bộ phận còn đang trong quá trình chạy rà, sau một thời gian ngắn (khoảng 7-10 ngày) cần mang đến thợ để căn chỉnh lại độ chùng của xích (thường thì thợ sẽ chỉnh vít thêm hai vòng), và sau 4-6 tháng mới nên tra dầu/mỡ. Nhông xích của Thái Lan thường có tuổi thọ 18-24 tháng, các loại khác có tuổi thọ thấp hơn, 6-12 tháng. 

Bằng mắt thường, có thể tự kiểm tra dấu hiệu xích chùng

Để tăng tuổi thọ của bộ truyền động xích, thường xuyên kiểm tra độ chùng để căng chỉnh và bôi trơn (với các hộp xích kín, ít bị bám bẩn thì nên sử dụng mỡ để bôi trơn; hộp xích hở thì nên bôi trơn bằng nhớt, đảm bảo tính bám bụi ít nhưng phải tra thường xuyên). Luôn giữ độ chùng của xích trong giới hạn cho phép sẽ làm tăng hiệu suất truyền động, giảm mòn, giảm tiếng ồn và tăng tuổi thọ của nhông – xích. Thường xuyên đi ở tải nặng, kéo hàng, xích điều chỉnh quá căng là những nguyên nhân dẫn đến xích nhanh bị chùng.

Một bộ nhông xích đĩa

Theo Vietnamnet