Theo quy định của Luật Giao thông đường bộ, người đủ từ 16 tuổi trở lên được phép điều khiển xe gắn máy dưới 50cc (bao gồm xe máy điện) mà không cần có giấy phép lái xe. Tuy phân khối nhỏ nhưng tốc độ có thể đạt tới tối đa 60km/h, mỗi khi xuất hiện trên đường đều dễ khiến người dân bất an bởi đây là loại phương tiện không yêu cầu người điều khiển phải có bằng lái, nên phần lớn người đi xe đều là các thiếu niên chưa hiểu hết luật giao thông, ý thức tham gia giao thông chưa cao. Do đó, mấy năm gần đây, nhiều gia đình đã trang bị cho con, em mình những chiếc xe máy phân khối nhỏ (dưới 50cc) làm phương tiện để tới trường.

Nhìn qua chúng ta có thể nhận biết đây là hàng loạt xe gắn máy dưới 50cc (tại một bãi để xe của một trường học trên địa bàn TPHà Nội).

Tình trạng TNGT liên quan đến lứa tuổi thanh thiếu thiên trong thời gian qua cũng vẫn còn diễn biến phức tạp, trong năm 2020 có gần 800 người (sinh từ năm 2002 đến nay) liên quan đến các vụ TNGT ở độ tuổi dưới 18 tuổi. Đây thực sự là con số đáng báo động về sự an toàn của học sinh khi tham gia giao thông nhưng dường như nó vẫn chưa đủ sức để răn đe chính các em học sinh và phụ huynh?

Ngập tràn xe máy điện và xe gắn máy dưới 50cc

Hiện nay, trên đường phố xuất hiện rất nhiều phương tiện mang BKS “AA”, đó là những chiếc xe có dung tích xi-lanh dưới 50cc và theo quy định pháp luật hiện hành thì người điều khiển phương tiện sẽ không cần bằng lái.

Trong năm 2020 đã có gần 500 nghìn phương tiện xe mô tô dưới 50cc và xe xe máy điện đăng ký trên toàn quốc và đối tượng sử dụng chủ yếu là học sinh. Số lượng phương tiện dưới 50cc, xe máy điện đăng ký nhiều tập trung tại một số tỉnh thành lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…

Bảng đồng hồ của một xe dưới 50cc.

Chính số lượng xe gắn máy dưới 50cc và xe máy điện tăng chóng mặt trong thời gian qua, đối tượng sử dụng chủ yếu lại là học sinh và với quy định người đủ từ 16 tuổi trở lên điều khiển xe mô tô hai bánh dưới 50cc không cần giấy phép lái xe cho nên nhiều gia đình đã sắm cho con, em của mình những chiếc xe máy dưới 50cc dùng để di chuyển khi đi học. Với lứa tuổi chưa phát triển hết về thể chất và tinh thần cũng như chưa nhận thức được rõ về mặt pháp luật dẫn tới tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn giao thông (TNGT) và gây rất nhiều khó khăn đối với cơ quan quản lý và hệ lụy cho xã hội.

Liên tục xảy ra tai nạn thương tâm!

Cuối năm 2020 xảy ra vụ tai nạn thương tâm khiến 02 em học sinh tử vong, điều khiến người khác sót sa là 02 người trong vụ tai nạn là 02 chị em. Cục thể, vụ tai nạn xảy ra vào khoảng 13h40 tại đường thôn Quán, xã Châu Can, huyện Phú Xuyên (TP Hà Nội). Khi đó, xe đầu kéo container BKS 15C-219.25 do tài xế Nguyễn Văn Thanh (SN 1991, ở xã Phạm Thành, huyện Kinh Môn, tỉnh Hải Dương) điều khiển đã lùi theo hướng thôn Quán - đê Sông Nhuệ, do thiếu quan sát dẫn đến va chạm với xe máy điện BKS 29M4-006.38 do cháu Phan Thị Thanh Huệ (SN 2003) điều khiển.

Hình ảnh tại hiện trường.

Lúc này, trên xe đạp điện của cháu Huệ có chở sau là em trai Phan Tuấn Hưng (SN 2014, cả đều ở thôn Quán, xã Châu Can, huyện Phú Xuyên, TP Hà Nội). Hậu quả vụ tai nạn khiến chiếc xe đạp điện bị cuốn vào gầm xe container, cả cháu Huệ và cháu Hưng bị xe container cán tử vong tại chỗ.

Xác nhận vụ tai nạn, ông Nguyễn Văn Tạ, Chủ tịch UBND xã Châu Can cho biết, hai cháu học sinh tử vong khi bị xe container lùi trúng là chị em ruột, người chị đang học cấp ba, người em học cấp một. Thường ngày, Huệ vẫn thường giúp bố mẹ đưa đón em đi học. Khi xảy ra sự việc đau lòng này, bố mẹ hai cháu rất suy sụp. Hiện chính quyền, họ hàng, làng xóm đang đến thăm hỏi, động viên và kêu gọi quyên góp giúp đỡ gia đình hai chị em.

Ngày 30/1/2020, tài xế Nguyễn Băn Ngọc (SN 1995, trú thị trấn Ái Nghĩa, huyện Đại Lộc, Quảng Nam) điều khiển xe tải BKS 43C-17183 đi trên Quốc lộ 1 theo hướng Đà Nẵng đi Quảng Nam. Khi đến giao lộ với đường Trần Ngọc Sương (quận Cẩm Lệ, TP Đà Nẵng), tài xế Ngọc bất ngờ va chạm với xe đạp điện do em Lê Văn H (SN 2006, trú 270 Lê Đại Hành) cầm lái chở theo Đỗ Nguyễn Mai H (SN 2006, trú K29/92 Trần Ngọc Sương) đang di chuyển cùng chiều. Cú tông khiến cả xe điện và các nạn nhân bị cuốn vào gầm xe tải. Em Hân tử vong tại chỗ. Em Hiếu bị thương nặng, được đưa đi cấp cứu ngay sau đó.

Xe đạp điện gần như vỡ nát sau vụ tai nạn.

Tiếp đó, ngày 08/3/2021, chính quyền xã Nghĩa Bình, thị trấn Tân Kỳ, Nghệ An cho biết vào lúc 13h 20 phút ngày 08/3, 03 học sinh nam bao gồm: Phạm Văn L. (SN 2006) điều khiển xe máy chở thêm 2 học sinh là Nguyễn Phan Đức H. (SN 2007) và Nguyễn Hoàng T. (SN 2006) đi từ hướng thị trấn Tân Kỳ theo đường mòn Hồ Chí Minh. Khi đến địa phận xóm 6, xã Nghĩa Bình thì va chạm với xe đạp điện do em Trần Thị T. (SN 2010) điều khiển. Cú va chạm mạnh khiến em Phạm Văn L. bất tỉnh tại chỗ, em Trần Thị T. bị gãy răng cửa hàm trên, xây xước toàn bộ mặt, toàn thân. Em Nguyễn Hoàng T. bị xây xước nhiều nơi, nhất là khu vực tay và mặt. Xe đạp điện và xe máy đều bị hư hỏng nặng. 

Thiếu hiểu biết, thanh thiếu niên tham giao thông coi thường pháp luật

Tình trạng thanh thiếu niên đang độ tuổi học sinh do thiếu sự hiểu biết của pháp luật, thiếu sự quan tâm từ gia đình nên thường xuyên tụ tập, tổ chức nẹt pô, đi thành hàng ngang, phóng nhanh vượt ẩu gây mất mất TTATGT đồng thời tiềm ẩn nguy cơ gây tai nạn giao thông cho chính bản thân và cho xã hội đang diễn ra khá phổ biến, mặc dù lực lượng chức năng, trong đó lực lượng CSGT đã nhiều lần xử lý, nhắc nhở, tuyên truyền rất nhiều lần.

Tình trạng học sinh điều khiển xe dưới 50cc vo tư vi phạm pháp luật.

Điển hình, ngày 1/10/2020 (Tết Trung thu), thông qua công tác tuần tra, kiểm soát, lực lượng CSGT, Công an thành phố Việt Trì đã phát hiện và xử lý 25 trường hợp thanh, thiếu niên điều khiển mô tô lạng lách, đánh võng, bốc đầu xe trên các tuyến đường của thành phố Việt Trì. Qua quá trình đấu tranh, kiểm tra, cơ quan Công an xác định 25 thanh, thiếu niên này có hộ khẩu thường trú tại thành phố Việt Trì, thị xã Phú Thọ, huyện Phù Ninh (tỉnh Phú Thọ); tỉnh Vĩnh Phúc và Thành phố Hà Nội. Các trường hợp vi phạm có lứa tuổi từ 16 - 18 tuổi. Tại thời điểm kiểm tra, các thanh, thiếu niên này đều vi phạm khi điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe; nhiều xe thay đổi hình dáng kết cấu, không gắn biển số theo qui định. Các trường hợp vi phạm khai nhận đã liên lạc với nhau, tụ tập và chia thành các nhóm điều khiển xe mô tô với tốc độ cao, lạnh lách, đánh vọng, nẹt pô và bốc đầu xe trên các tuyến đường như Hùng Vương, Trần Phú, Nguyễn Tất Thành,... gây mất an toàn giao thông.

Có thể nhận biết rất nhiều thanh niên còn đang trong độ tuổi học sinh và xe máy gắn biển của phương tiện dưới 50cc.

Gần đây, ngày 15/2 (tức ngày mùng 4 Tết), Đội CSGT số 2, Phòng CSGT, Công an TP Hải Phòng đã phát hiện trên tuyến  đường Phạm Văn  Đồng (Quận Dương Kinh) có một số tốp thanh, thiếu niên điều khiển xe gắn máy chạy tốc độ cao, không đội mũ bảo hiểm, không chấp hành tín hiệu đèn giao thông, lạng lách, đánh võng trên đường  gây nguy hiểm cho các phương tiện tham gia giao thông khác... Bằng các biện pháp nghiệp vụ Đội CSGT Số 2 đã bố trí lực tượng tổ chức bắt giữ được 3 trường hợp tham gia lạng lách, đánh võng. Qua công tác ban đầu, các đối tượng khai nhận tên là Bùi Văn Đ (SN 2002, địa chỉ Kỳ Sơn, Thủy Nguyên) điều khiển xe mô tô BKS 16H1-627x; Nguyễn Thế M (SN 2005, địa chỉ Tân Dương,Thủy Nguyên) điều khiển xe gắn máy BKS 15AF-099.9x; Bùi Đức D (SN 2004, địa chỉ Kỳ Sơn, Thủy Nguyên) điều khiển xe mô tô BKS 34M8-727x. Tất cả các đối tượng này đều di chuyển từ Thủy Nguyên đi về hướng Đồ Sơn chạy với tốc độ cao, không đội mũ bảo hiểm dành cho người đi mô tô, đồng thời lạng lách, đánh võng.

Vừa qua trên mạng xã hội nghi nhận hình ảnh 02 thanh niên đi xe máy điện mặc đồng phục học sinh lượn lách, đánh võng khi gặp CSGT.

Tiếp đó, trong tối 16/2, Đội CSGT Số 2 tiếp tục phối hợp với các đơn vị nghiệp vụ Công an thành phố bắt giữ thêm 2 trường hợp điều khiển xe mô tô không đội mũ bảo hiểm đang lạng lách, đánh võng trên đường Phạm Văn Đồng gồm: Vũ Hồng M (SN 2005, địa chỉ Lãm Hà, Kiến An) và Lưu Phú T (SN 2004, Hòa Nghĩa, Dương Kinh).

Gần đây nhất, ngày 07/3, một bạn đọc ở P. Đằng Hải (Q.Hải An, Hải Phòng) đã gọi đến cho PV và cho biết vừa bị 3 thanh thiếu niên vượt đèn đỏ, tạt đầu ô tô tại ngã tư Tòa Án trên đường Lê Hồng Phong (Q.Hải An). Trong số này, có 2 người đi xe máy biển AA (xe máy dưới 50 cc, thường do người chưa đủ 18 tuổi điều khiển), cả 3 đều không đội mũ bảo hiểm, chạy tốc độ cao và lạng lách giữa làn ô tô.

Cần phải có biện pháp khắc phực và xử lý!

Không chỉ thể hiện ý thức kém của một bộ phận học sinh trong việc chấp hành nghiêm chỉnh luật giao thông, đây cũng là hồi chuông đáng báo động về hiệu quả của công tác tuyên truyền, giáo dục An toàn giao thông trong nhà trường, sự thiếu quyết liệt trong việc ngăn cấm học sinh đi xe máy đến trường, để các em được tự ý để xe trong trường học và sự thờ ơ của phụ huynh khi để các em tùy ý tham gia giao thông một cách “hồn nhiên” như vậy.

Lực lượng CSGT xử lý vi phạm một trường hợp học vi phạm pháp luật về TTATGT để răn đe đồng thời ngăn chặn các hành vi nguy hiểm của các em học sinh.

Các bậc phụ huynh đã quá bận bịu, hay đã quá dễ dãi, nuông chiều các con, để các em muốn gì được nấy, được “tùy ý” tham gia giao thông mà không hề kiểm soát? Đến khi các con bị lực lượng CSGT xử lý thì lại xin xỏ, thậm chí có những trường hợp xúc phạm lực lượng CSGT.

Tương lai của giới trẻ nằm trong chính đôi bàn tay của các em, nhưng để các em có thể vững vàng nắm giữ tương lai ấy một phần phải nhờ vào sự giáo dục của các thầy cô và các bậc phụ huynh.

Hy vọng rằng, các bậc phụ huynh hãy nhận thức được sự nguy hiểm của việc để các con được tự do điều khiển xe máy khi tham gia giao thông, sẽ không mua hoặc giao xe máy cho con em khi các em chưa đủ tuổi, chưa có giấy phép lái xe.

Trước thực trạng đó, thời gian qua lực lượng CSGT toàn quốc tổ chức tuyên truyền rất nhiều đến các đối tượng là các em học sinh.

Nhà trường cần tích cực hơn, quyết liệt hơn trong việc kiểm soát tình trạng học sinh đi xe máy đến trường học, công tác tuyên truyền giáo dục an toàn giao thông tại các trường cần tiếp tục được tăng cường, đẩy mạnh hơn nữa bằng nhiều hình thức phong phú, trực quan, để các em có thể nhận thức được tầm quan trọng của việc chấp hành luật giao thông, tránh những tình huống đáng tiếc xảy ra khi tham gia giao thông.

Theo Cục CSGT